De reis van een held (deel 1): wat maakt ons nou volwassen?
Waar hebben we het over als we het over volwassenheid hebben? Wanneer ben je eigenlijk volwassen en welke gedragingen en waarden horen daarbij? Oftewel; maatschappelijke volwassenheid krijg je cadeau op je 18de verjaardag. Want dan ben je voor de Nederlandse wet meerderjarig dus voor de vorm volwassen.
We moeten nu eenmaal een systeem hebben waarbinnen we kunnen duiden. Op 18 jarige leeftijd ben je oud en wijs genoeg om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf. Dat is zo ongeveer het adagio. En de waarheid is dat sommige 14 jarigen qua gedrag volwassen lijken terwijl 42 jarigen nog steeds alles buiten zichzelf leggen. Om maar iets te noemen.
Dus volwassenheid is niet uit te drukken in leeftijd. Het is veelal een ontwikkelingsproces. Wanneer ben je volledig ontwikkeld? Een menselijk brein kan een leven lang leren. En de ontwikkeling gaat ook een levenslang door. Het is in ieder geval niet zo dat je volwassen bent als je het gedrag van de generatie boven je hebt overgenomen. Maar wat is het dan wel?
De reis van de held
Joseph Campbell schreef ooit ‘A Hero’s Journey’. Een mythologisch verhaal (met veel invloeden van de archetypen van Jung) over de rijping van de mens waarin zij/hij evolueert van onbewust ‘slapend’ kind naar een bewuste ‘wakkere’ volwassene. Wiens leven in het teken staat van iets groters dan hem/haarzelf.
Dit werk van Campbell heeft o.a. model gestaan voor de film Star Wars maar ligt ook aan de basis van veel persoonlijke ontwikkelingsmodellen; zijn mythologische verhalen stellen de 12 stappen van groei en vooruitgang voor. En hebben, bijzonder genoeg, veel overeenkomsten met de Chakra’s die zeven basisniveaus van het menselijk bestaan suggereren.
Op reis
De komende paar weken neem ik jullie mee op de 12 stappen die Campbell beschrijft. Zij vormen het framework van waaruit ik reflecteer op het proces van volwassenheid. Met de held als metafoor. De reis begint met het verlangen op avontuur te gaan, de uitdagingen die de held daarin tegenkomt. Aanvankelijk houdt angst de held tegen om in beweging te komen. Echter, uiteindelijk gaat hij/zij door deze angst heen en, neemt de hobbels die te nemen zijn, en committeert zich aan de reis.
Gaandeweg wordt de held op de proef gesteld, ontmoet hij/zij mensen die hem willen verslaan en ontmoet bondgenoten. Langs dit pad doorstaat een held de beproeving – confrontaties of moeilijkheden die laat zien hoe moedig hij/zij echt is. De beproeving dwingt hen om hun ergste angsten onder ogen te zien. En wanneer ze dit overleven, is de gewone persoon een held en wordt hij beloond, meestal met kennis of inzicht. En het leven dat vervuld voelt.
De beloning is echter niet het einde van het verhaal. De held keert terug naar de gewone wereld waar de reis begon, getransformeerd door hun ervaring. Tenslotte deelt de herboren held wat ze op de reis hebben geleerd met anderen
Stap 1: De confronterende uitdaging
De held is in vele films iemand die vanuit onbewustheid, ongemakkelijkheid en redelijke naïviteit sympathie oproept bij zijn omgeving. Op het moment dat in de omgeving namelijk de spanning oploopt of er een crisis dreigt, ontpopt de held zich – soms vanuit het niets – tot een daadkrachtig iemand. Iemand die gaat voor het goede.
De eerste uitdaging voor de volwassene: kom ik in actie of blijf ik op de plek waar ik ben en beweeg ik niet?
Waar we het met elkaar wel over eens kunnen zijn, is dat een volwassene iemand is die verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar acties en emoties. Om daar te komen, is bewustzijn nodig. Met bewustzijn komen keuzes en vanuit keuzes is de volwassene in staat om eigenaarschap te nemen hiervoor. En hierin ligt echter meteen de eerste uitdaging als volwassene: in hoeverre leef jij je illusies?Geloof jij bepaalde dingen over jezelf en je leven die jij voor waarheid houdt maar in werkelijkheid onderdeel zijn van je verdedigingslinie en je vasthoudt in ontkenning?
Bijvoorbeeld:
Thomas heeft een goede baan. Hij wordt gewaardeerd door zijn collegae en is goed in wat hij doet. Er is echter éen obstakel op de weg: hij vindt zijn baan saai en geestdodend. Thomas krijgt geen energie van zijn werk en sleurt zich elke dag weer door de dag heen. Toch vertelt Thomas zichzelf dat hij dankbaar mag zijn met wat hij ervoor terugkrijgt; een goed salaris, waardering en aanzien.
Thomas staat voor een uitdaging: wordt hij zijn eigen held of blijft hij op zijn plek en verroert zich niet? Thomas is nog niet zover dat hij zichzelf in de spiegel kijkt en zich realiseert waar hij in vredesnaam mee bezig is. Hij rationaliseert zijn gevoel erover weg en vindt van zichzelf dat ie niet zo moeilijk moet doen. Ik hoor je nu denken; ‘maar dat is toch hartstikke volwassen? Hij is zelfvoorzienend en gaat elke dag naar zijn werk?!” Dat klopt.
Echter, om een succesvolle volwassene te zijn, is het wenselijk om de kracht te vinden je negatieve emoties te zien. Deze onder ogen te komen en te erkennen. Wakker worden, goed je ogen uitwrijven en dan je bed uitstappen; de bereidheid hebben om toe te geven dat je anders wilt. Dat is de eerste stap, bovendien een krachtige. Trek je cape maar aan…
Stap 2: Het afwijzen van de uitdaging
Elke held heeft een moment waarop hij zich wil terugtrekken tijdens de roep naar het avontuur. De angst voor het onbekende zorgt ervoor dat hij of zij een stap achteruit doet en terug wil naar het oude vertrouwde. Slecht een kort moment.
Als je je bewust bent van een gewenste verandering bijvoorbeeld omdat het de kwaliteit van je leven doet vergroten of zorgen zouden wegnemen, maar je kunt jezelf niet motiveren om het te doen, is er meestal sprake van angst of van onduidelijkheid. Volwassen zijn betekent verantwoordelijkheid nemen en angst kan je weghouden van deze verantwoordelijkheid. Met andere woorden, als je weet dat een bepaalde actie of toewijding een positieve verandering in je leven zal veroorzaken, en die verandering is logischerwijs sterker dan de hoeveelheid pijn die ermee gepaard gaat, dan moet je vragen: waarom niet doe het? Nou, de waarheid is dat als je duidelijk genoeg bent over wat de uitdaging je gaat brengen, en denkt dat je het daadwerkelijk kunt bereiken, zal angst het enige zijn wat je niet in beweging zet.
Er zijn eigenlijk 3 levensgebieden waarin volwassenheid werkelijk tot uitdrukking komt;
1) Werk. Kun je jezelf (en anderen waar je verantwoordelijk voor bent) onderhouden?
2) Gezondheid. Neem je verantwoordelijkheid voor jouw lichamelijke en geestelijke welzijn? Zorg je goed voor jezelf?
3) Relaties. Ben je in staat een intieme relatie aan te gaan? Houd je van jezelf? Neem je verantwoordelijkheid voor jouw emoties? Ben je in staat verantwoordelijkheid te nemen voor hen die afhankelijk zijn van jou (je kinderen bijvoorbeeld)?
Bij het handhaven van duidelijkheid en het omgaan met angst als deze zich voordoet, is bewustzijn nodig. En geloof me: als je probeert een fundamenteel aspect van je leven te veranderen, een aspect dat je naar een ander niveau van je leven zou brengen, is angst meestal de bewaker bij de poort. Je hebt het nodig om bij jezelf naar binnen te kijken en je hier van bewust te zijn. Er zijn veel krachtige manieren om met angst om te gaan, maar hier is een eenvoudige:
1) Visualiseer een glazen buis gevuld met water:
2) Stel je voor dat je glitters ziet schijnen in het water:
3) Blijf rustig en met aandacht kijken naar het water, net zo lang tot de glitters naar de bodem zijn gezakt.
Als je dit doet, bereik je een staat van helderheid waarin je angst kan worden gezien voor wat het is: een mentale storm die kan worden waargenomen, zonder dat je deze poogt te controleren. Wayne Dyer verwoordde het mooi; ‘een slangenbeet op zich is niet gevaarlijk. Het is het gif dat een tijd later door je bloed stroomt, wat ons bang maakt voor een slangenbeet’. En zo is het ook met angst. Angst op zich is niet gevaarlijk. Het zijn de gedachten die we koppelen aan deze angst, die ons op de plek houden. We creëren ons eigen gif en leggen onszelf lam.
Als je je emoties opmerkt en erkent zonder er door te worden gedomineerd, ben je op weg om deze te reguleren. Je bent mét je emoties in plaats van dat je je emoties bent. En emotionele controle, het vermogen om het juiste gedrag te kiezen, ongeacht de tijdelijke “gevoelens”, is een belangrijke wegwijzer naar rijping. Een kind doet wat leuk is. Een volwassene doet wat nodig is. Als je het verschil niet begrijpt, zul je je hele leven in een onrijpe staat leven, gecontroleerd door mensen die de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van volwassenheid hebben aanvaard.
De keuze is aan jou. Hieronder staan een aantal vragen die je jezelf kunt stellen in relatie angst:
1) Wat zijn 3 voordelen van in actie komen in dit stadium in je leven?
2) Op welke manier heeft dit mogelijk impact op je energieniveau en je gezondheid?
3) Kun je iets noemen wat jouw relaties met anderen krachtiger en liefdevoller zou maken?
4) Kun je je voorstellen dat dit invloed heeft op je werkleven en je financiële situaties? Fantaseer daar eens over…
5) Waar heb je angst voor als het gaat om commitment of in beweging komen?
6) Is deze angst reëel? Zo ja, hoe weet je dat zo zeker?
7) Op welke momenten in het verleden had je soortgelijke angsten? Welke conclusies heb je daaruit getrokken?
Stap 3: Het accepteren van de uitdaging
In dit stadium komt de held een bereisde, ervaren passant tegen die hem of haar training, uitrusting of advies geeft dat op de reis zal helpen. De held reikt naar binnen en boort een bron van moed en wijsheid aan.
In dit stadium van volwassenenheid zijn we ons bewust van de noodzaak om ons te ontwikkelen. We vatten de moed om onze angsten en tegenstrijdige emoties onder ogen te komen en beginnen aan de reis. Deze stap is van cruciaal belang om de volwassen man of vrouwen te worden die daadwerkelijk dromen kan afstemmen met de realiteit. Acceptatie van verantwoordelijkheid is de scheidslijn tussen jeugd en volwassenheid. We erkennen onze omstandigheden en onze opvoeding, maar laten ons er niet langer door beperken. We zijn voldoende introspectief om onze geconditioneerde zelf te onderzoeken en te beslissen wat we daarmee willen. Gebruiken we ze als levenslessen of laten we ons er door dicteren? Kiezen we voor ons eigen pad of voor het pad dat ons is toebedeeld tijdens ons opgroeien? Zijn we in staat om verwachtingen te weerstaan?
Voor alle helderheid; wij zijn niet onze acties. Wij zijn niet onze geschiedenis. Noch zijn we onze gevoelens, of die kleine, kritische stemmen in ons hoofd. Maar dit alles beïnvloedt ons wel op ons pad naar een volwassen leven en vragen heldendom als we vervulling in dit leven willen vinden.Kinderen geven anderen voornamelijk de schuld van wat ze voelen en doen. Volwassenen nemen een andere route. “Je laat me zus of zo voelen” is een veelgehoorde opmerking, of zus of zo nu positief of negatief is. Hoewel we in intieme vriendschappen of zelfs meer informele relaties enige verantwoordelijkheid nemen voor de invloed van onze acties op anderen, weten we ook dat deze woorden soms manipulaties zijn; pogingen om schuldgevoelens of schaamte op te wekken. Wees eigenaar van hetgeen je voelt.Het is van jou en van niemand anders. Niemand kan jouw gevoel op zich nemen, kan jou redden van wat jij voelt. Anderen kunnen hooguit met empathie reageren en je steunen in wat jij voelt. Als kind wachten we op anderen om ons troost of steun en te geven. Als volwassenen moeten we ons realiseren er geen redders bestaan. We zijn de held van ons eigen volwassen leven.
Jouw heldenreis begint op het moment dat je je realiseert dat jouw potentieel alle ruimte krijgt op het moment dat je verantwoordelijkheid neemt voor wat je voelt.
Thomas gaat nog steeds met tegenzin naar zijn werk. Op een dag ontmoet hij iemand via een vriend. Deze man vertelt, volkomen uit het niets, dat hij zijn leven bij de bank ingeruild heeft voor iets wat hij voelde te moeten doen; zijn gave als helderziende verder te ontwikkelen. Nadat Thomas alle oordelen in zijn hoofd heeft aangehoord, hangt hij uiteindelijk – aangestoken door het enthousiasme waarop de man vertelt – aan zijn lippen. Hij voelt zich vooral aangeraakt in de manier waarop deze man hem meeneemt in zijn proces; de onzekerheid, de moed, de tegenwerking van zijn omgeving. Thomas verwondert zich over de kwetsbaarheid die er mag zijn. Dat alles vertelt hij met zoveel krachtige energie, dat Thomas die avond naar huis gaat en zichzelf de vraag stelt: Wat als…?
Volgende week:
stap 4: de weg van vallen en opstaan
stap 5: de kracht van bondgenoten
stap 6: de confrontatie met het kwaad en weg van mislukking
Ontspanningstechnieken – ook wel aarden of gronden genoemd – kunnen je helpen los te komen van emotionele overspoeling. Het is eigenlijk een manier om jezelf, op een gewenste manier, af te leiden door te focussen op iets anders dan de moeilijke emoties die je ervaart. Hoewel een dergelijke oefening het probleem niet oplost, biedt het een tijdelijke manier om controle over je emoties te krijgen en te voorkomen dat dingen erger worden. Een grondingsoefening verankert je – geeft grond onder je voeten – en geeft je de kans om te kalmeren. Je eigen emoties kunnen reguleren is onderdeel van het proces van autonomie.
Er zijn 3 verschillende manieren waarop je grip kunt krijgen op je emoties. Je kunt zelf kijken welke van de 3 verschillende manieren het beste werken voor jou:
Mentaal (met de focus op aandacht en gedachten)
Fysiek (met de focus op je zintuigen)
Troostend reguleren (op een zachte, vriendelijke en troostende manier met jezelf praten)
Mentale oefening:
1. Beschrijf jouw omgeving in detail, met behulp van al je zintuigen – bijvoorbeeld: ‘De muren zijn wit, er zijn vijf blauwe stoelen, er is een houten boekenplank tegen de muur … ” Beschrijf objecten, geluiden, texturen, kleuren, geuren, vormen, getallen en temperatuur. Je kunt dit overal doen.
2. Speel een “categorieën” -spel met jezelf. Probeer te denken aan soorten honden, jazzmuzikanten, dieren of beroemde mensen die beginnen met elke, of een bepaalde letter van het alfabet, auto’s, tv-shows, schrijvers, sport, liedjes, steden.
3. Beschrijf een dagelijkse activiteit zeer gedetailleerd. Beschrijf bijvoorbeeld een maaltijd die u koken (bijvoorbeeld: ‘Ik schil eerst de aardappels en snijd ze in vieren; daarna kook ik het water; dan maak ik een kruidenmarinade van oregano, basilicum, knoflook en olijfolie … ”).
4. Stel je voor. Gebruik een prettig of geruststellend mentaal beeld. Iets wat je hebt meegemaakt en wat fijne gevoelens gaf. Nogmaals, gebruik al je zintuigen om maak het zo echt en levendig mogelijk.
5. Lees iets en zeg elk woord tegen jezelf. Of lees elke letter achteruit zodat je focust op de letters en niet op de betekenis van woorden.
Fysieke oefening:
1. Laat koud of warm water over uw handen lopen.
2. Pak je stoel zo hard mogelijk vast; let op de sensaties en de ervaring.
3. Raak verschillende voorwerpen om je heen aan: een pen, je kleding, de tafel, de muren. Merk op texturen, kleuren, gewicht, temperatuur. Vergelijk de objecten die u aanraakt.
4. Draag een aanrakend voorwerp in uw zak – een klein voorwerp (een kleine steen, ring, balletje) die u kunt aanraken wanneer u onaangename emoties voelt opkomen.
5. Let op je lichaam: het gewicht van je lichaam in de stoel; je tenen wiebelen in je sokken; het gevoel van je rug tegen de stoel.
6. Rekken. Strek uw vingers, armen en benen zo ver mogelijk uit; rol langzaam en voorzichtig met je ga rond.
7. Bald en ontspan vervolgens je vuisten.
8. Spring op en neer.
9. Eet iets op een smakelijke manier; ervaar het eten volledig; beschrijf de bezienswaardigheden, aroma’s, texturen, smaken en de ervaring in detail voor jezelf.
10. Concentreer je op je ademhaling en merk elke inademing en uitademing op. Herhaal een aangenaam of bemoedigend woord tegen jezelf bij elke uitademing.
Geruststellende oefening:
1. Praat vriendelijk tegen jezelf, alsof je met een vriend of klein kind praat – bijvoorbeeld: ‘Jij zijn een goed persoon die het moeilijk heeft. Je komt er wel doorheen. ” Lees meer.
2. Denk aan favorieten. Denk aan je favoriete kleur, dier, seizoen, eten, tijd van de dag, tv tonen.
3. Stel je mensen voor waar je om geeft en bekijk foto’s van hen.
4. Denk aan de woorden van een inspirerend lied, citaat of gedicht dat je doet voelen beter (bijvoorbeeld sereniteitsgebed).
5. Zeg een coping-uitspraak: “Ik kan dit aan”, “Dit gevoel zal voorbijgaan.”
6. Plan een veilige traktatie voor jezelf, zoals een snoepje, een lekker diner of een warm bad.
7. Denk aan dingen waar je de volgende week naar uitkijkt
We worden allemaal geconfronteerd met weerstand op meerdere gebieden in ons leven. Weerstand, simpel gezegd, weerhoudt je ervan dingen voor elkaar te krijgen of in beweging te komen. Het zijn excuses om niet te doen wat je te doen staat; verantwoordelijkheid nemen voor hoe jij je verhoudt tot de omstandigheden of tot jezelf. Niets of niemand van buitenaf kan jouw gevoelens beïnvloeden. Kan jou laten voelen wat jij niet denkt. Dat kan alleen van binnenuit; jouw perceptie – de betekenis die jij verleent aan de situatie – bepaalt hoe je je voelt. . Voel je al weerstand?
Weerstand is de stem in je hoofd die je vertelt dat je niet goed genoeg of slim genoeg bent, of dat er niet genoeg tijd is. Het is de negatieve zelfpraat die je zelftwijfel voedt. Weerstand houdt in dat je je aandacht blijft richten op wat je niet langer dient, je energie blijft steken in zelfbeperkende gedragingen en patronen. Simpelweg omdat je dat altijd hebt gedaan. Weerstand houdt je lekker op de plaats; dat vertrouwde, veilige plekje dat we comfort zone noemen.
We bewegen niet omdat de angst voor het onbekende groter is dan de pijn die we ervaren in de veiligheid van het vertrouwde.
Dus in het kort:
we voelen niet onze omstandigheden. Wat je voelt, is je denken erover.
negatieve gedachten op zich zijn tamelijk onschuldig. Tenzij je de gedachten tot iets maakt waar je vanaf moet, mee moet dealen en/of een oordeel over hebt.
Auteur en zelfhulpexpert, wijlen Dr. Wayne Dyer, leerde: “Als we bij het vertrouwde blijven, nemen we geen risico’s. Als we geen risico’s nemen, hoeven we niet te veranderen en kunnen we de reden voor ons gebrek aan groei verklaren als een veelheid van externe omstandigheden. Comfort zorgt ervoor dat we ons veilig voelen.Weerstand is een fundamenteel onderdeel van de angst om te veranderen. ”
Onlangs hoorde ik een ouder een prachtige opvoed ‘strategie’ gebruiken voor haar opstandige kind. Elke keer als haar dochter in verzet was – en dat gebeurde nog weleens – nam ze haar heel kalm en voorzichtig op schoot en hield haar vast. Zachtjes wiegde ze haar dan heen en weer, net zolang totdat ze het lijfje van haar kind voelde ontspannen. Ik vond het zo’n mooi voorbeeld. Het geeft weer dat het antwoord op weerstand, liefde is. Krijg je nu de kriebels?
Wat veroorzaakt weerstand?
De belangrijkste oorzaak is angst. Angst kan vele vormen aannemen. Je bent misschien bang voor falen en maakt je zorgen dat mensen je zullen beoordelen als je faalt. Je bent misschien bang voor verandering en bent niet bereid om het verhaal waarmee je je identificeert, of de beperkingen die je jezelf oplegt, los te laten. Bijvoorbeeld: “Als ik niet meer degene ben die met angsten leeft, wie ben ik dan?” Een groter leven beginnen kan overweldigend voelen en angst voor het onbekende, kan je beletten in beweging te komen en vooruit te leven.
Zelftwijfel speelt ook een grote rol. Je kunt jezelf afvragen: “Wie ben ik om geweldige dingen te bereiken of mensen te vertellen hoe ze hun leven moeten leiden?” op wat je te zeggen hebt. Nelson Mandela heeft ons er in een prachtige speech aan herinnert dat we het meest bang zijn voor ons eigen licht. We zijn bang voor de angst zoals we evenzeer bang zijn voor een succesvol leven. Waarbij succes op vele manieren te definiëren is.
Een vaak verkeerd begrepen trigger voor weerstand is wanneer sommige mensen die het dichtst bij je staan, je proberen te overreden om iets niet te doen. Ze doen dat zelden vanuit kwade intenties. Ze zeggen eigenlijk; ‘ik ben bang dat je verandert en dat betekent dat ik het risico loop je te verliezen‘. Wanneer je een nieuw, moedig pad volgt, actief groei creëert en ervaart, gaan nieuwe deuren open. Je geliefden zijn misschien bang om achtergelaten te worden. Weerstand moedigt je aan om je plannen opzij te zetten als reactie op hun angst. Het is namelijk makkelijker om de handdoek in de ring te gooien dan door te zetten zonder steun te ervaren. Brené Brown zegt over moed; ‘moed is toch komen opdagen ook als de uitkomst ervan onzeker is‘.
Overigens is weerstand is niet alleen van toepassing op persoonlijke inspanningen. Oordeel en kritiek op andere mensen zijn ook vaak een uiting van weerstand. In plaats van onze eigen onzekerheden onder ogen te zien, concentreren we ons op de waargenomen ‘zwaktes’ van anderen. In het kernkwadrant van Ofman zegt men niet voor niets dat de allergie die je hebt voor de kwaliteit van een ander, eigenlijk een signaal is wat jij meer mag aanspreken in jezelf. Oftewel; dat wat jij als ‘zwak’ waarneemt, is eigenlijk jouw weerstand om iets in jezelf onder ogen te komen. Ik heb bijvoorbeeld een lichte allergie voor mensen die alles strak georganiseerd hebben. Ze lijken alles onder controle te hebben, op het benauwde af (hoor je mijn toon waarop ik dit zeg?!). Mijn perceptie. Wat het oordeel eigenlijk is, is mijn eigen weerstand om míjn chaos bij de hoorns te vatten en mezelf te ontwikkelen in de richting van meer structuur. Ongeveer dat.
Weerstand is als het dragen van een harnas; lastig in te bewegen als je ergens aan wilt bijdragen of wilt creëren. Vrij vertaald naar Brené Brown
Om te evolueren, je unieke talenten te ontwikkelen en de mogelijkheden van het leven te verkennen, heb je de moed nodig om in beweging te komen, je dromen na te streven en uitdagingen het hoofd te bieden. Of zoals Eleonor Roosevelt het zo mooi beschreef; “You gain strength, courage and confidence by every experience in which you really stop to look fear in the face. You are able to say to yourself, ‘I have lived through this horror. I can take the next thing that comes along.’ You must do the thing you think you cannot do.”
Weerstand van buitenaf is de tegendruk die we nodig hebben om te voelen of onze inzichten, ideeën of dromen écht de moeite waard zijn om moed voor te tonen en in beweging te komen.
De vele vormen van weerstand
In mijn praktijk kom ik verschillende vormen van weerstand tegen; uitstelgedrag, iets niet afmaken, afleiding zoeken bijvoorbeeld door onlogische prioriteiten te stellen, negativiteit, kritisch zijn en wellicht de meest geziene: perfectionisme.
Streven naar perfectie is wellicht het superlatief van iets goed willen doen – wat zeker aan te moedigen is – maar het stellen van normen die zo hoog zijn dat het nastreven ervan eindeloze stress en angst veroorzaakt, is een verspilling van waardevolle tijd en energie. Je voelt namelijk zelden dat iets écht klaar is, wanneer het goed genoeg is of ieders goedkeuring heeft. Twijfel aan jezelf is een natuurlijke, menselijke emotie, maar door altijd te proberen perfect te zijn, blokkeer je je eigen weg naar vooruit komen. En voor de helderheid: emotion = energy in motion. Dus als jij dichtbij jouw emoties blijft en deze reguleert, blijf je in beweging.
Negativiteit veroorzaakt weerstand. Door je te concentreren op de barrières die bepaalde mensen of situaties oproepen, ben je veel minder geneigd om actie te ondernemen. Deelnemen aan negatieve self-talk, zoals jezelf voortdurend vertellen dat je zult falen of dat je niet goed genoeg bent, kan leiden tot zelf-sabotage. Een positieve instelling is vereist om een positieve actie te stimuleren.
Dit zijn de signalen die gaan over weerstand
1. Je merkt je negatieve gedachten op
Succes is een inside job. Zoals het meeste een inside job is. Met andere woorden; je kunt je omstandigheden optimaal organiseren, als je je niet bewust bent van de impact van je gedachten, zullen de omstandigheden weinig of niets toevoegen. Als je jezelf betrapt op negatieve gedachten, welke waarde geef je deze gedachten dan? Waar verzet je je tegen? Tenslotte zijn de negatieve gedachten op zich natuurlijk volkomen onschuldig. Mogen je negatieve gedachten er gewoon zijn? Zo ja, morgen weer een dag om de beweging voort te zetten.
2. Je voelt onzekerheid en angst
Dergelijke emoties blokkeren je zicht. Of zoals Theresa van Avila het zei; angst is de reptiel in onze innerlijke burcht. Als de angst onze gedachten, ons hart en onze daden overneemt, vreet het ons op. We hebben niets om bang voor te zijn. We geloven iets wat er niet is en dat blokkeert ons zicht. We verheffen illusie tot waarheid en het gaat met ons aan de haal. Breng het weer terug naar helderheid. Als je vrouw het appèl op je doet om meer vrije tijd te maken voor jullie samen, dan is dat wat het is. De weerstand in jou is de stem van de angst die influistert dat je dan in de knoei komt met datgene wat er werkmatig van je gevraagd wordt. Een goed excuus om niets te veranderen. Heb je het weleens écht getoetst?
3. Je merkt op dat je de omstandigheden de schuld geeft van hoe je je voelt
Wellicht begin je het nu een irritante herhaling te vinden (weerstand heet dat) maar we zien de wereld door de bril die van binnenuit reflecteert. De manier waarop je over jouw omstandigheden denkt, is de resultante van de schommelingen in je eigen denken. Daarom zien mensen dezelfde situatie, ieder op hun eigen manier. En kunnen we eindeloze discussies hebben over wie gelijk heeft. Onlangs kwam mijn client te laat. Ik wachtte 15 minuten en checkte toen de mail; ze had de afspraak niet bevestigd en ik vertaalde dit naar; ze komt niet. Ik vertrok. Vijf minuten later krijg ik een boos bericht over dat ze voor niets was gekomen en dat ik dat niet kon maken. Lang verhaal kort: we voelden ongetwijfeld beiden weerstand over de situatie. Ik vond dat ze wel even had kunnen bellen, zij vond dat ik nog wel even had kunnen wachten. Daar kom je niet uit samen. De enige weg om door de weerstand heen te gaan, is om daarin te kiezen voor een open blik en je af te vragen; wat kan ík daarin doen?
4. Je veroordeelt anderen
Het oordelen en veroordelen van anderen gaat ook over iets buiten jezelf leggen. Je energie is gericht op de ander of op een situatie. Daar je aandacht bij de ander te brengen, hoef je niet bij jezelf na te gaan wat iets of iemand in jou (aan)raakt. Oordelen is vorm van weerstand. Als mensen een oordeel over je hebben, zie het als een compliment. Iets in jou, roept iets op in de ander. Als je zelfbewust leeft, ben je compassie vol en doe je moeite om je te verplaatsen in de ander.
5. Je neemt veel persoonlijk op
Generaliserend: als je je eigen weerstand en verzet (of blokkades) in het leven niet onderzoekt, heb je meer de neiging om defensief te reageren en het gezegde persoonlijk op te vatten. De symbolische hartspier is kwetsbaar en vraagt om aandacht. Hoe meer je onder ogen komt en daarin beweegt, des te sterker je hartspier. Des te meer je gaat ervaren dat niets persoonlijk is.
6. Je zoekt naar antwoorden buiten jezelf
Als ik maar die opleiding af heb, als ik maar salarisverhoging krijg, als ik het maar rustiger heb…als ik maar die fijne relatie krijg. Het zijn voorbeelden van onze queste naar vervulling. Er gebeurt echter niets in jouzelf. Je niveau van zelfinzicht verandert er niet door. En daarmee ook niet het oplossen van weerstand in jezelf. Troebel water wordt helder, als het met rust laat. Zit je weleens stil?
Tot slot
Weerstand is een voortdurende uitdaging. Als je eindelijk bent gaan zitten en daarna in actie bent gekomen, betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat je geen weerstand meer tegenkomt. Weerstand laat zich morgenochtend weer zien, als het tijd is om aan iets nieuws te beginnen. En de dag erna, en de dag daarna. Je start met goede moed en toewijding, maar hoe dan ook; weerstand reist met je mee. Wanneer je echte vooruitgang begint te zien, of dichtbij een doorbraak komt, neemt de weerstand vaak toe.
Herken hoe je weerstand eruit ziet (hoeveel excuses gebruik jij?) en weet hoe het voelt. Het lijkt misschien nog een berg wasgoed, je zoekt wellicht afleiding met Netflix, een extra uur in bed of je werkt vaak over?! Weerstand komt in vele gedaantes. Ken je triggers en leer de denkpatronen herkennen die je toestemming geven om te rechtvaardigen, uit te stellen of beperkende mogelijkheden te vezinnen. Elimineer zoveel mogelijk afleiding voordat je gaat zitten om ergens aan te beginnen. Onderzoek je irritatie als iemand iets zegt. Weerstand laat jou zien dat iets in jou aandacht vraagt.
Wat ik met dit artikel niet beoog, is om jou het gevoel te geven dat je jezelf moet verbeteren. Je bent tenslotte goed zoals je bent. Eerder schreef ik echter al dat het antwoord op weerstand, liefde is. Weerstand is angst en daar waar angst is, is geen ruimte voor een open, zachtmoedig hart. Als je je weerstand doorbreekt, komt er ruimte. Ruimte om vanuit onschuldige waarneming situaties en mensen tegemoet te treden. Dwars door de weerstand heen, ligt het gebied van de verbinding met jezelf, anderen en het leven.
“We zijn allemaal onze eigen, ergste critici.” Heb je dat ooit eerder gehoord?
Ja, het is een irritant cliché, maar het is niet zomaar een zin uit een of ander zelfhulpboek. Evolutionair psychologen hebben onze natuurlijke ‘ negativiteitsbias ‘ bestudeerd. Daaruit blijkt dat wij evolutionair geprogrammeerd zijn met een instinct waardoor negatieve ervaringen belangrijker lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Met andere woorden: we zijn geëvolueerd om meer gewicht te geven aan onze fouten, fouten en tekortkomingen dan onze successen. Dus waarom zijn we zo hard voor onszelf? In de eerste plaats vanwege de evolutie. Daar zijn we mooi klaar mee. Datzelfde instinct brengt ons in het dagelijks leven voor impactvolle blokkades.
Wie een zondebok nodig heeft, mist zelfkritiek – Loesje
“Zelfkritiek heeft een negatieve invloed op onze geest en op ons lichaam.,” zei Dr. Richard Davidson. “Het kan leiden tot malende, steeds terugkerende gedachten die onze productiviteit verstoren, en het kan ons lichaam beïnvloeden door ontstekingsmechanismen te stimuleren die leiden tot chronische ziekten en veroudering versnellen,” zegt hij.
Maar dat is niet het einde van het verhaal. Er zijn zeker manieren om onze negativiteitsbias te omzeilen en het is bovenal mogelijk om zelfkritiek om te zetten in kansen voor leren en persoonlijke groei. Het is echt waar. Maar laten we eerst eens achterhalen over hoe we hier zijn gekomen…
“Onze hersenen rusten ons uit met een mechanisme om onze geest en ons gedrag te controleren,” zegt diezelfde Dr. Davidson. Het zorgt ervoor dat we, wanneer we fouten maken, we de fout opmerken. En het is helder; als we iets willen leren van een fout, is het van belang dat we deze in de eerste plaats, opmerken. Dat we bewust zijn”.
Echter: alleen maar bewust zijn dat we zijn afgeweken van onze verwachtingen of doelen – of dat nu teveel eten is of niet een dagelijkse to-do-lijst maakt – is niet hetzelfde als onszelf in negatieve spiraal van emoties, naar beneden werken. De valkuil waarin we onszelf begeven, is dat we negatieve betekenis geven aan ons gedrag. ‘het is niet goed te praten dat ik heb nagelaten je niet op de hoogte te brengen’. Met het bewustzijn van de fout, introduceren we het oordeel erover. En we kunnen onszelf daar zó in vastzetten, dat we nalaten de fout te zien als een moment waarin we een les mogen leren. Of überhaupt mogen leren. We brengen onszelf in een cyclus van malende gedachten, liggen s nachts wakker en zo belanden we in de contra productieve kant van zelfkritiek.
Het zal je geenszins verbazen dat zelfkritiek leidt tot somberheid, depressie, angst, middelenmisbruik en een negatief zelfbeeld. Het vermindert de motivatie, de energie om vooruit te komen en door weerstand heen te gaan. Zelfkritiek leidt ertoe dat mensen zich overmatig bezighouden met falen. Of liever gezegd; het vermijden van falen. Kortom, als je jezelf veroordeelt – iemand noemde het laatst dat ie zichzelf emotioneel in elkaar slaat – omdat je slechts drie van de vijf items op je takenlijst hebt voltooid, heb je minder kans om die laatste twee items te voltooien – en toch zijn we geprogrammeerd om in dat patroon te vallen. De cirkel is rond. De vicieuze cirkel.
De paradox van het verhaal: onze negativiteitsbais helpt ons bewust te worden en te ontwikkelen. De werkelijkheid zorgt er echter voor dat ons bewustzijn ervoor zorgt dat we onszelf – bewust of onbewust – naar beneden halen. Het oordeel doet intrede. In plaats van de kans grijpen positieve ervaringen te halen uit het negatieve, gaat het met ons aan de haal en raken we verstrikt in de negativiteit.
De oplossing? Die wordt wel het beoefenen van zelfcompassie genoemd.
Zelf compassie = het beoefenen van uitreiken naar jezelf vanuit dezelfde vriendelijkheid, hetzelfde begrip en dezelfde steun die je zou geven aan de mensen die je lief zijn. In het bijzonder als je geconfronteerd wordt met persoonlijk falen, tekort schieten, fouten en bovenal wanneer je in een moeilijke periode zit in je eigen leven.w
Ik heb het een en ander gelezen en bekeken van Dr. Kristin Neff. Zij heeft een passie voor zelfcompassie en draagt dit overal ter wereld, uit. Zij zegt: ‘het grootste hiaat in het beoefenen van zelfcompassie is de angst om zelfgenoegzaam over te komen’. Met andere woorden: we hebben kennelijk de overtuiging dat lief, aardig en mild zijn voor jezelf, geassocieerd wordt met egoïsme. Met zelfingenomenheid. Volgens Dr. Neff is het precies tegenovergesteld: ‘zelfmedeleven leidt tot grotere zorg voor anderen dan zelfkritiek ooit zou doen’. Want wie zichzelf volledig accepteert, ziet de onschuld van de ander (uit: een cursus in wonderen).
Wanneer we dat mentale gebabbel loslaten en onszelf accepteren, wordt het rustiger in ons brein. En daarmee in ons leven
3 stappen naar zelfcompassie
Het ontwikkelen van een benadering van zelfcompassie en een bereidheid om los te laten begint met oefenen. Dus waar en hoe te beginnen?
De eerste stap naar zelfcompassie is om je kritiek vriendelijk tegemoet te treden. Als je innerlijke criticus zegt: “Je bent lui en waardeloos“, antwoord dan met een herinnering: “Je doet je best” of “We hebben allemaal goede en minder goede dagen“
Er zijn dagen dat ik hoog in mijn energie zit. Ik heb zoveel energie dat ik sport, werk en ook nog leuke dingen doe met anderen. O ja, en op zulke dagen eet ik super gezond. Én er zijn dagen dat ik mezelf achter mijn broek moet zitten, langzamer ga dan ik zou willen en vooral; s avonds uitgeput op de bank zit met een kop koffie om beetje alert te blijven. Het zijn ook die momenten waarop ik net iets té gemakkelijk kook en dus ongezonder. En de meeste van de tijd ga ik heen en weer tussen energiek en vitaal tot futloos en moe. Het punt hier: ik ben niet de enige. De kunst is om jezelf zo nu en dan gewoon een off-day te gunnen. je bent geen machine. Benut deze dag al netflixend, koffie drinkend, op de bank hangend. Of iets dergelijks. En laat dan vooral het oordeel hierover, achterwege. Zie het als een moment van opladen. Een dag van nietsen komt je toe. Blijf in het moment en geniet ervan.
De tweede stap is jezelf erkenning te geven voor alle kleine dingen die je doet. Het is demotiverend om dag in dag je inzet te leveren en het gevoel hebben dat het niet gewaardeerd wordt. Dat jij niet gewaardeerd wordt. Het is nog destructiever als je jezelf daarin niet ziet. Dus merk alle kleine stappen op die je zet. Heb je 5 minuten pauze genomen terwijl je anders gewoon doorgaat, zie het. Voel het. Glimlach naar jezelf. Kleine gebaren geven uiteindelijk een groots effect. Geef jezelf waardering voor hoe je bent omgegaan met een lastige situatie, je bent in de tram opgestaan voor die oudere dame. Wat het ook is, zie jezelf. Sta er heel even bij stil.
De derde stap is dat je jezelf vergeeft voor datgene wat je niet wist voordat je geleerd hoe het wel kan.Dit is een hele belangrijke stap. Zelf heb ik ondervonden hoezeer ik mezelf een aantal keuzes heb verweten. Het verwijt hierover had behoorlijke impact op mijn handelen daarna. Ik ging compenseren, de zachte heelmeester uithangen. Met alle gevolgen van dien. Pas toen ik me realiseerde dat ik deze keuzes had gemaakt op basis van de kennis van toen, kon ik voelen dat ik onschuldig was en ben. Er kwam ruimte om mezelf te vergeven. Ik kon daarna andere keuzes maken zonder dat ik me schuldig voelde. Realiseer je dat het best een makkelijke weg is om vast te houden aan verkeerde keuzes of situaties uit het verleden. En jezelf daarvoor emotioneel te straffen. Het vraagt namelijk jezelf in de ogen kijken – de realiteit zien – om vervolgens de moedige stap te nemen iets te doen met waar je je bewust van bent geworden. Het oordeel houd je op je plek. Het bewustzijn en de bereidwilligheid om daarmee aan de slag te gaan, brengt je vooruit.
Reflecteer, evalueer, groei met kracht en beweeg naar meer wijsheid. Elke ervaring brengt een nieuwe kans om te oefenen met zelfcompassie. Val gerust zo nu en dan terug in je oude valkuil. Het her-innert je eraan wat je te doen staat. En daarbij: 3 geslaagde momenten van zelfcompassie oefenen is altijd nog beter dan helemaal niets doen.
Vertrouwen is het fundament waarop de pilaren van elke relatie, rusten. Zonder vertrouwen heeft de relatie – welke relatie dan ook – weinig kans en zonder wederkerigheid in de relatie, heeft vertrouwen geen waarde. Vertrouwen is de lijm die mensen met elkaar verbindt en tegelijkertijd is gebrek aan vertrouwen misschien wel de belangrijkste reden waarom relaties eindigen. Waarom is vertrouwen zo belangrijk in relaties?
Vertrouwen voorziet in wederkerigheid. Om wederkerigheid in de relatie te laten floreren, is vertrouwen onontbeerlijk. Het is de bouwsteen voor elk emotioneel en relationeel verkeer. Zoals een kind het vertrouwen van haar ouders nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen, zo geldt dat ook voor elke vorm van relationeel verkeer. In vertrouwen zijn we loyaal, in vertrouwen durven we onszelf te laten zien, in vertrouwen kunnen we kwetsuren overstijgen.
Vertrouwen maakt veerkrachtig. In veiligheid en vertrouwen in relaties met anderen zijn we beter in staat om bij tegenslag, flexibel te reageren op situaties. Het zorgt ervoor dat we hulp vragen en/of boven de situatie te hangen en daarop te reageren. Vertrouwen in anderen en onszelf is de natuurlijke afweer tegen slecht nieuws, verlies, trauma of tegenslag.
Vertrouwen helpt om eerdere kwetsuren te helen. Uit onderzoek is gebleken dat we eerdere kwetsuren o.a. op het gebied van vertrouwen, kunnen helen als we anderen (weer) vertrouwen en daar verbinding mee voelen.
Vertrouwen geeft rust en veiligheid. Als er vertrouwen is, kun je het oneens zijn met elkaar, zelfs conflicten hebben zonder dat het jullie relatie aantast. Het is ‘slechts’ een manier om de kaarten weer te schudden en helderheid te krijgen waar je met elkaar staat.
Vertrouwen zorgt ervoor dat je emoties niet met je aan de haal gaan. De mate waarin je de ander vertrouwt, is tegelijkertijd de mate waarin je bepaald gedrag van de ander interpreteert als intentioneel of juist niet. Bijvoorbeeld als iemand die je heel erg vertrouwt je kwetst, ben je eerder geneigd om het gedrag toe te schrijven als niet-intentioneel; ‘hij heeft het vast niet zo bedoeld’. Het tegenovergestelde is ook het geval: als je iemand niet vertrouwt, is de kans groot dat je gedachte begint met; ‘zie je wel…’
Vertrouwen is de plek waar je moed mag oefenen en je angsten uitspreekt. Uit: RAAK in je relatie
Vertrouwen in de relatie is een groot goed. Iets waar je zorgvuldig mee omgaat. We kunnen nu eenmaal niet maar een beetje vertrouwen. Vertrouwen doe je of doe je niet. Maar wat zijn nu kenmerken waardoor je reden hebt om de ander te vertrouwen? Die zijn namelijk best duidelijk:
Openheid en transparantie. Iemand die je vertrouwt deelt in openheid wat hem of haar bezighoudt. Zonder enig voorbehoud. Hij/zij is bereid om, ook als het lastig is, jou deelgenoot te maken van wat hem/haar bezighoudt, waar twijfel zit en welke gedachten en gevoelens hij/zij heeft. De ander laat zich aan jou zien.
Is niet uit op gelijk krijgen maar heeft zijn/haar prioriteit bij de relatie. Deze persoon vindt het geen probleem om sorry te zeggen en somt ook geen excuses op om zijn ‘fout’ toe te dekken.
Legt zijn/haar bezigheden neer als je aangeeft hem/haar nodig te hebben. Een persoon die betrouwbaar is, is de persoon die aanvoelt wanneer jij zijn/haar aandacht nodig hebt. Jij bent op dat moment even prioriteit en dat voel je.
Heeft luisterende aandacht. Een van de momenten waarin voelbaar is dat de ander te vertrouwen is, is de mate waarin de ander oprecht naar jou luistert. Zonder zijn/eigen punt te willen maken of je te onderbreken. Dat is zo’n moment waarop je voelt dat deze persoon er echt voor jou is. En betrouwbaar is.
De ander geeft vriendelijk en duidelijk zijn/haar grenzen aan. Ik zeg altijd; liefde heeft grenzen nodig. Als je weet waar je bij de ander aan toe bent, is dat een belangrijk onderdeel van vertrouwen. Iemand is duidelijk, consistent in zijn/haar handelen en daarmee betrouwbaar.
Als vertrouwen de tand des tijds doorstaat, legt het een mooie fundering voor duurzame en op groei gebaseerde relaties.
Ken jij ook het gevoel dat je je in de steek gelaten voelt? Verraden? Teleurgesteld? of dat mensen op enigerlei manier jouw vertrouwen hebben beschaamd? Bijvoorbeeld door te liegen, een kwetsende opmerking te maken of een dubbele agenda te hebben. Ik wel. Talloze keren heb ik ervaren dat als het erop aankomt, ik niet voor de volle 100 procent op mensen in het algemeen kan vertrouwen. Dat klinkt misschien pessimistisch maar zo voel ik het niet. Het heeft ertoe geleid dat ik waardevolle lessen eigen heb gemaakt. En dat deze lessen mij elke dag opnieuw ondersteunen in het maken van keuzes die mijn zelfvertrouwen recht doen. En vanuit dit zelfvertrouwen heb ik de commitment naar mezelf om betrouwbaar te zijn. Én daarmee vertrouwen te geven.
De paradox van alle ervaringen met niet vertrouwen, is dat ik leerde mijn hart open te houden. Ook als het betekende dat hier onachtzaam mee omgegaan werd. Ik wilde kunnen rekenen op mezelf. Ooit schreef ik dit stuk hierover:
“Toen ik de moed had gevonden alles van mezelf onder ogen te komen zonder ook maar iets te ontkennen, te vermijden of te vertekenen, kwam ik erachter dat er niets mis is met mij. Dat ik me had laten verblinden door oordelen en onwetendheid van buitenaf maar bovenal door mijn eigen angsten hierover. Doordat alle aandacht gericht was op wie en wat ik niet ben – maar even dacht te zijn – kwam mijn eigenliefde en daarmee de liefde voor anderen, in de knel. Op het moment dat ik alles in mij kon omarmen, werd ik weer liefde. De liefde die er altijd al was. En hoefde ik niets of niemand meer verantwoordelijk te laten zijn voor mijn geliefd voelen. Ik ben mijn liefde“.
De persoon die jouw vertrouwen nodig heeft, ben jijzelf. Niemand kan je zo consequent steunend zijn als jijzelf. Vriendelijk zijn voor jezelfverhoogt het zelfvertrouwen en vermindert je behoefte aan goedkeuring. Liefdevol zijn naar jezelf en zorgzaamheid voor jezelf verhoogt niet alleen het zelfvertrouwen, het verdiept ook je verbinding met anderen. Afgelopen week in een relatiesessie hoorde ik de vrouw tegen haar man zeggen; ‘ik wil niet verantwoordelijk zijn voor jouw zelfvertrouwen. Dat is een té zware last die op mijn schouders drukt. Draag daar zelf zorg voor‘.
Zelfvertrouwen betekent dat je voor je eigen behoeften en je eigen veiligheid kunt zorgen. Dat je daarin niet afhankelijk bent van anderen. Het betekent dat je erop vertrouwt dat je situaties met veerkracht benadert en tegelijkertijd vriendelijkheid oefent. Niet perfectie. Perfectie is de stem van angst en daarmee een vorm van controle. Dat komt je zelfvertrouwen niet ten goede.
Zelfvertrouwen betekent dat je weigert jezelf op te geven.
Andere elementen die gaan over zelfvertrouwen:
je bewust zijn van je gedachten en gevoelens en jezelf toestaan deze te uiten;
het volgen van jouw persoonlijke normen en waarden;
weten wanneer je eerst voor jezelf moet zorgen voordat je voor anderen zorgt;
ervaren dat je fouten kunt maken, dat dit geen mislukking is maar dat een mooi moment is om te leren;
nastreven wat je wilt zonder je door anderen te laten stoppen of te beperken.
Een 3-tal tips die je helpen zelfvertrouwen op te bouwen:
1. Vermijd mensen die uw zelfvertrouwen ondermijnen. De mensen die je zelfvertrouwen ondermijnen, zijn mensen die gebruik van je maken en tegelijkertijd niet willen dat je succesvol bent. In de breedste zin van het woord. Het zijn de afgunstigen onder ons. Degenen die je dromen ondermijnen en van nee-zeggen de norm hebben gemaakt. Het heeft bij mij lang geduurd dat ik het kaf van het koren kon onderscheiden. Niet zo heel lang geleden hoorde ik een collega zeggen; ‘ik sprak een client van jou en ze sprak zó lovend over je’. Ze trok er een uitermate vies gezicht bij. En nee, dat beeldde ik me niet in. Het zag er ongeveer uit alsof ze op een citroen kauwde. Waarschijnlijk had ze het zelf niet in de gaten. Voor mij een signaal. Mijn vertrouwen krijgt op zo’n moment alertheid over zich. Alert vertrouwen noem ik dat. Door schande en schade opgedaan.
De enige controle die we hebben over de negatieve mensen in ons leven, is dat we ervoor kunnen kiezen ze binnen te laten of niet. Denk aan de personen om je heen. Ondersteunen ze jou? Wil je ze echt in je leven? Wat maakt dat je ze in je leven hebt? Dragen zij bij aan jouw goed – voor – jezelf – zorgen?
2. Houd beloften aan jezelf. Het ontwikkelen van zelfvertrouwen houdt vooral ook in dat je je eigen beste vriend wordt en dat blijft. En dat omvat ook het nakomen van beloften aan jezelf. Jezelf bepaalde beloften doen, geeft houvast op de momenten dat je trouw wilt blijven aan jezelf. Zo heb ik mezelf ooit de belofte gedaan dat ik niet meer over mijn grenzen liet gaan. Dat heb ik geweten! Met knikkende knieën (dat dan weer wel) gaf ik recentelijk terug aan een zeer controlerend en manipulerend (overkomend) iemand; ‘ik laat me door jou niet vertellen wat ik wel en niet moet doen. Zeker niet als het om mijn eigen kind gaat’. ‘Ik ben een volwassene die goed in staat is om voor mezelf te denken. En als het om mijn kind gaat, geldt voor haar hetzelfde’. Ik kreeg daarna een zo mogelijk nog grotere tirade over mij heen. Het raakte me echter niet. Ik zat in mijn eigen begrenzende energie. Daarmee was ze alleen met haar tirade en richtten de pijlen zich op haarzelf.
Welke beloften aan jezelf kun jij maken om jouw zelfvertrouwen een boost te geven?
3. Spreek vriendelijk tegen jezelf. Wanneer jij streng bent voor jezelf, – jezelf bestraffend toespreekt – kun je je afvragen wiens stem ze daarin horen. Laatst vroeg ik het aan een client. Toen ze direct daarop antwoordde; ‘ ik herken hierin de stem van mijn vader. Het was nooit goed genoeg’ schrok ze van haar eigen antwoord. We kennen en ervaren allemaal weleens die stem. De interne criticus die ons van alles wijsmaakt. Wat we er echter mee doen, is een andere. Sommigen hebben zich ermee geïdentificeerd en worden erdoor geleefd. Wat funest is voor het zelfvertrouwen. Anderen horen de criticus en glimlachen erom. Hoe je ermee omgaat, geeft richting aan je zelfvertrouwen.
In mijn boek ‘RAAK in je relatie – meer verbinding in 52 weken’ schrijf ik:
‘Eigenwaarde geeft een fijne basis van waaruit jij jouw jou kunt besturen. Dit zorgt voor voldoende zelfvertrouwen waardoor je met vertrouwen het leven leeft. Tegenslagen zijn uitdagingen, pijn is een kans tot groei en een conflict is een manier om een frisse wind te laten waaien. Dit vertrouwen zorgt voor een gezonde ontwikkeling van autonomie. En van daaruit kun je jouw leven richting geven. Met jou aan het stuur’.
Wij gebruiken cookies om onze website en onze service te optimaliseren.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Recente reacties