Heb lief wat je liefhebt.

Veel van de gesprekken die ik momenteel voer, gaan over somber voelen. Het jaargetijde maakt niet alleen de tijd langer donker, ook het hoofd en harten van velen. En zo heb ik deze week een prachtig gesprek met één van mijn cliënten; elk jaar maakt deze meneer zich zorgen over de naderende somberheid. We spreken over zijn systeem. De mensen om hem heen die hem lief zijn. Hij vertelt hoe makkelijk hij door hen uit balans wordt gehaald en zich dan terugtrekt. Al doorvragende vraag ik of – als hij zich door het gedrag van vrouw, kind, ouders, collega’s voelt wankelen – hij zich terugtrekt. Hij antwoordt dat hij dit eigenlijk niet anders kent. En daar zit wat mij betreft de kern van sombere gevoelens: je afgesloten voelen van jezelf en anderen. Als je je angstig voelt, bijvoorbeeld omdat een geliefd persoon zich op een bepaalde manier gedraagt en jij daar betekenis aan geeft die angst oproept, kan het zijn dat je je emotioneel terugtrekt. De verbinding is verbroken. En in die afscheiding is het eenzaam en alleen.

Maar wat als je in openheid blijft? Kwetsbaar en risicovol? De meneer kijkt bedenkelijk. Dan zegt ie; ‘ je bedoelt dus eigenlijk dat als iemand een pistool tegen mijn hoofd houdt en ik zeg ‘wat kan ik voor je betekenen?’ er iets anders gebeurt in het contact? Hij zwijgt nog steeds met een twijfelachtige blik in zijn ogen. Ik glimlach. Maar, vervolgt hij nog steeds niet overtuigd; ‘dat is toch helemaal niet eerlijk? Ik voel onder druk gezet en mag het ook nog oplossen?’ Ik kijk hem aan en vraag; ‘is dat de stem van iemand die in verbinding staat of de stem van iemand die zich angstig en bedreigd voelt?’ En dan breekt er een grote glimlach door op zijn gezicht. Om het besprokene voor zichzelf concreet te maken, voegt meneer er een mooie beweging aan toe. Hij zegt: ‘met skiën heb ik altijd de neiging om mijn lichaam naar achteren te laten vallen als ik dreig te vallen maar eigenlijk moet ik naar voren bewegen’. Volgens mij is dit wat je me tracht mee te geven. Ik knik dankbaar. Een simpele, mooie beweging die het licht van verschil kan maken. Donkere dagen in het licht van verbinding. Meneer gaat de deur uit met een belofte aan zichzelf dat hij thuis de beweging naar voren maakt als zijn vrouw opmerkingen plaatst die hem doen terugtrekken. Wat hij eigenlijk zegt; deze keer draai ik me niet af van het liefhebben van degenen die ik liefheb.