Spiegeltje Spiegeltje …

Spiegeltje Spiegeltje …

De manier waarop we naar onszelf kijken, hoe we daarover denken en evalueren, bepaalt de mate waarin we tevreden over onszelf zijn. Hoe zit het met jouw eigenwaarde?

Stel het je eens voor. Je staat voor de spiegel en kijkt naar de reflectie van jezelf. Wat zie je dan? Dat je vandaag een slechte haardag hebt? Of juist een ondeugende twinkeling in je ogen? Heb je de focus op de vetrolletjes die zich tonen? Of merk je op dat je kont in die nieuwe spijkerbroek goed uitkomt? Of kan het mogelijk zijn dat je ziet in de spiegel welke veranderingen je hebt doorgemaakt in je ontwikkeling van de afgelopen jaren? Wij vrouwen zullen bij het kijken in de spiegel onze aandacht op hele verschillende aspecten van onszelf leggen. De manier waarop we de blik op onszelf werpen, hoe we over ons zelf denken en onszelf evalueren bepaalt de mate waarin we tevreden over onszelf zijn. Onze eigenwaarde geeft eigenlijk de richting aan hoe we naar onszelf maar ook naar de wereld om ons heen kijken.

Jezelf echt kunnen zien

Danique is 35 jaar en staat voor de spiegel die hangt in mijn praktijkruimte. Ik zie lichte weerstand in haar lichaamstaal als ik haar dit verzoek doe. Schoorvoetend gaat ze ervoor staan en blijft met haar ogen naar de grond staren. Ik vraag haar in de spiegel te kijken, de tijd hiervoor te nemen en daarna op te schijven wat ze ziet. Ze doet netjes wat ik van haar vraag en wat er dan gebeurt, had ik niet kunnen voorzien; ze sjort aan haar blouse, de rits van haar laarsjes trekt ze wat hoger dicht en daarna blijft het stil. Wel richt ze haar blik weer naar beneden. En dan spreekt ze; ‘als ik naar mijzelf kijk, kijk ik alleen maar naar wat ik aan heb. Ik kijk eigenlijk helemaal niet naar mij. Ik zie mezelf niet echt. Helemaal niet eigenlijk’. Het ontbreekt Danique aan een gezond gevoel van eigenwaarde.

Het verschil

De begrippen ‘zelfbeeld’ en ‘eigenwaarde’ wordt wel eens gebruikt als ware deze begrippen synoniem aan elkaar. Niets is minder waar. Zelfbeeld is het concept dat we van onszelf hebben; opgebouwd uit een grote schakering aan beelden en overtuigingen, eigen gemaakt in de loop van ons leven. Eigenwaarde daarentegen is de mate waarin we ons zelfbeeld goed – of afkeuren. Of zoals ik het ook weleens uitleg om het verschil te duiden; eigenwaarde is de mate waarin we aan onszelf geven, compassie met onszelf hebben. Zelfbeeld is de slotsom van hoe we van jongs af aan behandeld zijn door anderen en wat anderen ons vertelden.  Het is het antwoord op de vraag hoe jij denkt dat anderen over jou denken. Eigenwaarde is uiteindelijke conclusie die we hierover trekken. Dus ‘niemand moet mij’ of juist ‘ik ben geliefd’ zijn opmerkingen die eigenwaarde weerspiegelen.

Knopen doorhakken

De ingewikkeldheid ervan illustreer ik aan de hand van het volgende voorbeeld. Onna wordt door mij gecoacht op haar gevoeligheid. Ze neemt zoveel hooi op haar vork, dat haar lichaam en haar mentale welzijn continue onder hoogspanning staan. Met alle gevolgen van dien; overspoeld worden door heftige emoties afgewisseld met somberheid. Ze weet dat ze, om weer energie te krijgen en zich fijn te voelen, andere keuzes te maken heeft. Haar relatie wordt gekenmerkt door een partner die veel kritiek op haar heeft, haar werk vraagt teveel van haar en ze heeft nauwelijks nog energie om de dingen te doen waar ze blij van wordt. Ronddraaien in kringetjes noemt ze het zelf. Maar om dergelijke keuzes te maken – knopen door te hakken – is moed voor nodig. En daaraan ontbreekt het haar. Denkt ze. Als we het over haar ouders hebben, zegt ze; ‘mijn ouders hebben mij ongelooflijk goed geleerd hoe ik zekerheid kan verwerven. Wat ze me echter niet meegegeven hebben, is eigenwaarde. Zelfs toen ik ervoor uitkwam dat ik ook op vrouwen val, hadden zij het over zekerheid. Over dat ik het onnodig moeilijk maak voor mezelf en dat de samenleving niet zit te wachten op een vrouw die relaties onderhoudt met mannen én met vrouwen. En hoe zou mijn toekomst er wel niet uitzien?!’.

In relatie met jezelf

De waarde die we geven aan onszelf geeft grotendeels richting aan hoe de denken, handelen en de wereld tot ons laten komen. Het heeft grote invloed op vele vlakken. Ons werk, onze persoonlijke ontwikkeling en ook hoe we in relaties staan, in het bijzonder de relatie met onszelf én die met de intieme ander. Het beïnvloedt dus hoe en in welke mate we naar onszelf kijken als we voor de spiegel staan. De fundering van ons gevoel van eigenwaarde wordt gelegd – ja daar komt ie weer – in onze jeugd. De manier waarop onze ouders en later ook belangrijke anderen, bewust en onbewust met ons omgaan en communiceren – maar ook wat ze voorleven – bepaalt hoe we onszelf evalueren. En wat onze ouders voorleven, is over het algemeen gebaseerd op traditionele waarden. Hoe ze met ons omgaan en welke boodschappen ze ons meegeven, vindt echter de oorsprong in hoe bewust ze zich zijn van de opvoeding, welke stukken onze ouders zelf nog uit te zoeken hebben en wat de wisselwerking is tussen oudertemperament en dat van het kind. Eigenwaarde is een complexe optelsom waarbij het geheel meer is dan de som der delen.

De boodschap die je meekrijgt

Onna is een intelligente vrouw dus zij heeft grotendeels de puzzeldeeltjes wel bij elkaar; haar vader, geboren in de oorlog, is een angstige man die gedurende de opvoeding van haar en haar broer, voornamelijk boodschappen meegeeft die zijn angsten weerspiegelen. ‘dat kun je beter niet doen’ ‘pas je op’ en  ‘dat is niets voor jou’ zijn voorbeelden hiervan. Het straalt geen vertrouwen uit,  hooguit zorg.  In combinatie met de passiviteit die Onna’s vader liet zien, geen krachtige bron om als jong kind eigenwaarde uit te putten. Haar moeder daarentegen lijkt een krachtige vrouw; werkend, zorgt goed voor de kinderen maar Onna beschrijft haar tegelijkertijd als een wat ‘koude’ vrouw. Zelf zegt ze hierover; ‘achteraf zie ik mijn moeder als een vrouw die gericht was op haar eigen behoeften. En als daaraan door mijn vader of door ons als kinderen niet voldaan werd, kon ze zich dagenlang hullen in stilzwijgen’. Kort door de bocht gesproken zouden we kunnen veronderstellen dat Onna’s moeder dit gedrag inzette om uiteindelijk te krijgen wat ze nodig had. Manipulatie. En met succes want zowel de vader als Onna en haar broer liepen op eieren als het ging om hun moeder. Stel je maar eens voor welke boodschap je daar als kind uithaalt?!

Wie jij bent wordt wel duidelijk als je in de spiegel van je eigen hart kijkt. Vrije vertaling naar: C. Jung

Leven vanuit je kracht

Eigenwaarde. Een belangrijk fundament maar zonder enige vanzelfsprekendheid. Mensen met lage zelfwaarde hebben de neiging zichzelf te bekritiseren, zijn streng en oordelend naar zichzelf. Maar ook naar anderen. Het tegenovergestelde is dat mensen met genoeg eigenwaarde vergevingsgezind zijn naar zichzelf, eerlijk en verantwoordelijk zijn en milder zijn ten aanzien van fouten die ze maken. Een gezonde dosis eigenwaarde maakt ons niet egoïstisch of narcistisch. Het zorgt er niet voor dat we misbruik maken van anderen of anderen gebruiken ter ere en glorie van onszelf. In tegendeel. Jezelf waardevol achten betekent juist dat je goed voor jezelf zorgt, je grenzen bewaakt en vanuit je eigen kracht leeft. Gezonde dosis eigenwaarde betekent ook dat je je bewust bent van je eigen emoties, daarin de juiste balans houdt en serieus en speels gelijke tred houdt.
Dat de balans bij Onna zoek is, is duidelijk. Haar hoog gevoeligheid, perfectionisme, haar geschiedenis, de keuze van haar relatie én het niet volledig geaccepteerd voelen van haar lesbisch zijn, maakt dat ze zichzelf gevangen houdt in negativiteit.  Met als gevolg dagen die gekenmerkt worden door somberheid en het niet meer zien zitten. De bron van haar slecht voelen, is wel haar lage eigenwaarde. Ze is gaan geloven dat ze niet goed genoeg is, dat ze het leven eigenlijk niet aankan. Én dat ze het niet waard is om van te houden. Vergis je niet. Vanaf de buitenkant oogt Onna als een succesvolle carrièrevrouw die haar leven goed op orde heeft.

Ergens bij horen

Wat is een mogelijke relatie tussen eigenwaarde en homosexualiteit? Er is hier wel wat onderzoek naar gedaan. Zo blijkt bijvoorbeeld dat een belangrijke ingredient van eigenwaarde is dat je het gevoel hebt ergens bij te horen. Of het nu je gezin is, een vriendengroep of het team waar je deel uit maakt, we willen onderdeel van iets uitmaken. Het blijkt dan ook dat de eigenwaarde van minderheidsgroepen in de samenleving lager is. En hetzelfde geldt voor vrouwen ten opzichte van mannen. We zijn zogezegd, dubbel belast. En dan heb ik het er nog niet over wanneer we vrouw zijn, lesbisch én gekleurd.
Als ik terugga naar Danique, de vrouw die voor de spiegel stond, is dit haar waarheid geworden. Danique; ‘ik ben vrouw, biseksueel en ook nog eens zwart’. Ze oogt trots en energiek. Haar culturele achtergrond en haar hyperactiviteit zijn hier debet aan. Achter het masker schuilt een onzekere vrouw die niet weet wat ze met zichzelf aan moet. Het voor de spiegel staan en zichzelf horen stamelen, doen haar de das om. Ze wil zich net zo krachtig voelen als dat ze oogt. Danique wil zichzelf kunnen waarderen, haar biseksualiteit omarmen en een leven leiden waarin haar gevoel niet geaccepteerd te worden, niet langer de boventoon voert. Ze wil meer controle over haar emoties en ook afrekenen met de boosheid die ze ervaart jegens haar ouders; met haar moeder is het contact moeizaam. Haar vader ziet ze al een aantal jaren niet meer.

‘Eigenwaarde. Een belangrijk fundament zonder enige vanzelfsprekendheid’

Sterke drive

Ik zie in vrouwenland veel sterke vrouwen. Vrouwen die op de barricade staan als het gaat om homo-emancipatie. Vrouwen die een onvermoeibare drive lijken te hebben als het gaat om uiting geven aan hun lesbische of biseksuele identiteit. Terecht. We hebben als lesbische, biseksuele of transgender vrouw nu eenmaal meer hobbels te nemen in onze ontwikkeling. Een ontwikkelingscontext die gedomineerd wordt door hetero denken. Het heeft invloed op onze eigenwaarde. Als ik kijk naar de nieuwe generatie lesbische en biseksuele vrouwen lijken zij zich al veel vrijer en comfortabel te voelen in hun seksuele identiteit. Waarschijnlijk mede dankzij de vrouwen die hen vooraf zijn gegaan.
De vrouwen die ik zie lijden onder een laag gevoel van eigenwaarde, vragen zich allemaal hetzelfde af; kom ik er nog wel vanaf? Of liever gezegd; is het wel mogelijk om een gezond gevoel van eigenwaarde te verkrijgen? Mijn volmondige antwoord is JA.
We zijn niet onze geschiedenis, de stem van onze ouders.  Onze seksuele voorkeur, onze huidskleur of onze maatschappelijke status. We zijn slechts wat we denken. En ons denken is geen absolute waarheid.
Met Danique ging ik geleidelijk aan werken voor de spiegel. Samen met haar kijken naar wie ze nou werkelijk was. Ik hielp haar attent maken op hele genuanceerde uitdrukkingen in haar gezicht die haar emoties weerspiegelden. Heel langzaam ging ze letterlijke en figuurlijk meer in haar eigen ogen kijken. Ontdekte ze aspecten in zichzelf die ze niet eerder had opgemerkt. Waardevolle karakteristieken, zoals haar zachte oogopslag. Met Onna ging ik het proces in waarin ze begon te accepteren dat haar reizende bestaan teveel vergde van haar gevoeligheid. Ging ze verwachtingen ten aanzien van haarzelf bijstellen, werden nieuwe waarheden geïntroduceerd en onderzocht. En Onna had de moed om zichzelf hardop vragen te stellen over haar tamelijk destructieve relatie. Het zijn allemaal stappen richting een meer gezonde waardering van  wie zij zijn.
De sleutel naar een volwaardig en vervullend leven met jezelf ligt wel in de mate waarin je jezelf waardevol acht. Het bepaalt de mate waarin je jezelf en de wereld om je heen vertrouwt. En vertrouwen geeft richting aan je leven. In dit kader is wat mij betreft een succesvol leven een leven waarin je vanuit vertrouwen en waardering voor wie je bent, in het leven staat. Een gezond gevoel voor eigenwaarde zorgt ervoor dat je realistische doelen nastreeft, dat je kunt reflecteren op jezelf vanuit eerlijkheid en oprechtheid en kunnen zeggen; dat had ik toch beter anders kunnen aanpakken. De weg naar een gezond gevoel van eigenwaarde is kunnen geloven dat het voor jou is weggelegd.

‘Vertrouwen geeft richting aan je leven’

ILLUSTRATIES: Sophie Oudman

Innerlijke sexappeal

Innerlijke sexappeal

Heb je ooit een vrouw ontmoet waar je ogen op blijven steken door wat er om haar heen hangt? Een zichtbare vrouw, zachtaardig en met een gevonden rust. Ze oogt aantrekkelijk door haar levenslust en open blik. Deze vrouw neemt verantwoordelijkheid voor haar leven en is zich bewust van wat er bestaat aan gevoel, aan leven en aan zichzelf. Ze neemt ruimte in met een moeiteloze zelfverzekerdheid. Deze vrouw is vaste klant bij de sportschool van het leven. Zij zweet door zelfreflectie en meet de kwaliteit van het leven af aan de momenten, niet aan de jaren.

Eerlijk naar jezelf

In de spiegel kijken, echt naar jezelf kijken, is zweten. Het betekent dat je eerlijk naar jezelf bent: vragen kunt beantwoorden als wie ben ik, wat wil ik met mijn leven en is mijn relatie met mijn lief wel zoals ik dat wens? Als je de antwoorden niet hebt, vraagt het jouw bereidheid ernaar op zoek te gaan. Dat is niet eenvoudig. Soms is het zo ingewikkeld, dat we onszelf liever voor de gek houden. Meestal niet bewust. We houden onszelf gevangen in de illusie van dat wat niet is, maar wat we wel van onszelf (willen) geloven. Twitter en Facebook doen daarin ook goede zaken. Jezelf op deze podia uitvergroten geeft inzicht in jezelf. Voor even is dat helemaal goed, kan het je leven zelfs positieve impulsen geven. Op langere termijn houd je zo’n uitvergrote Ik niet vol, kost het je al je energie en aandacht. Waarom zou je doen alsof terwijl het echte leven zoveel meer te bieden heeft. Wil jij stralen, rust brengen in je leven, aantrekkelijk zijn voor jezelf en de vrouwen, leef dan de realiteit en neem de verantwoordelijkheid voor wat je voelt, ziet en ervaart. Het is wat ons betreft een weg naar leven met innerlijke sexappeal… nadat diezelfde werkelijkheid je eerst even pissig heeft gemaakt.

Afschuiven

Klinkt dit allemaal nog wat vaag? We kunnen het concreter maken. Is er wel eens iemand die tegen je zegt dat je altijd alles bepaalt of dat je bot en ongenuanceerd dingen zegt? Hoe reageer jij dan? Kans dat je het afschuift op de ander: ‘ ja, maar jij’ of goedpraat ‘zo ben ik nu eenmaal’. Dit zijn slechte excuses om de realiteit niet onder ogen te komen. Het is als een weegschaal die je vertelt in beweging te komen en jij die zegt dat het niet waar is.

Een tijd geleden meldt zich een vrouw van 42 aan. Zij stelt zichzelf als volgt voor; ‘Ik zie mezelf als een grijze muis en maak mezelf het liefst onzichtbaar in gezelschap. Ik weet niet wie ik ben en al helemaal niet wat ik wil met mijn leven’. Bij doorvragen blijkt de belangrijkste reden voor coaching; zij en haar partner, met wie ze al 15 jaar samen is, delen geen enkele vorm van intimiteit meer. De vrouw gelooft dat dit vooral met haar te maken heeft.

De weken die volgen zijn zwaar. Vooral schuldgevoelens spelen haar parten. Als de vrouw eenmaal de realiteit accepteert dat er een belangrijke relatie is tussen dit gevoel en gebrek aan verantwoordelijkheid nemen, verandert zij haar gedrag. Ze stelt zichzelf meer (lastige) vragen, gaat gesprekken aan met haar geliefde en ook durft ze zo nu en dan in een grotere groep iets van zichzelf laten zien. De veranderingen worden ook zichtbaar in haar kleding en haar uiterlijk. Tijdens de laatste sessie spreekt ze de magische woorden ‘Door eerlijk te zijn naar mezelf, ben ik meer verantwoordelijkheid gaan nemen. Ik heb mezelf laten geloven dat ik een grijze muis was, zo hoefde ik niet met mezelf aan de slag. Nu ben ik zekerder van mezelf en voel me meer vrouw dan ooit tevoren. Ook mijn lief vindt dat’, eindigt ze lachend.

Het gaat niet om wat je doet maar hoe je het doet. Het gaat niet om wat je bent maar wie je bent.

Innerlijke sexappeal

Er is dus goed nieuws. Wij vrouwen hebben het allen in ons een leven te leiden van sensualiteit, van innerlijke sexappeal. Denk maar eens terug aan dat hele jonge meisje dat je ooit was; compleet, vrij van angst van wat anderen wel niet zouden vinden, speels en open in de wereld. In de basis is de sensuele vrouw gelijk aan dat meisje met dat verschil: het volle bewustzijn. Als je jezelf kunt losmaken van je eigen verwachtingen, de verwachtingen van anderen, van ‘dat wat hoort’ kun je zijn wie je bent. Het vraagt moed en inspanning om jouw zinnelijke zelf aan de wereld te laten zien. De sensuele vrouw is een vrouw van zelfexpressie. Een vrouw die weet wie ze is en wat ze wil, ook in haar seksualiteit.

Zintuigen

Sensualiteit en seksualiteit wordt vaak door elkaar gehaald. Ze worden met regelmaat als synoniem gebruikt. Toch zit er een groot verschil tussen. Sensualiteit gaat over alles hoe we zijn in ons leven, hoe we in contact staan met alles en iedereen, hoe we onze zintuigen gebruiken om aanwezig te zijn, hoe we reageren. Seksualiteit is daar een onderdeel van. Je kunt seks hebben zonder sensueel te zijn en je kunt sensueel zijn zonder seks. Vrouwen met innerlijke sexappeal blinken, naast hun zelfbewustzijn, uit in vrouwelijk initiatief. Deze vrouwen zijn niet van passief afwachten, zoals nog weleens gedacht wordt. Het is een vrouwelijk, subtiel spel dat begint met lef! Want je moet wel dúrven.

Veilige grenzen

Durf jij? Of geven je gedachten je nog steeds een ‘ ja maar’ of ‘het zal wel’? Misschien ben je gesteld op je comfortzone. Of ben je je er niet bewust van dat je die hebt. De veilige grenzen waarbinnen we ons begeven; de wereld bezien met goed of slecht, mooi of lelijk, hard of zacht. Binnen deze kaders leven we volgens gewoontepatronen en automatismen. Gelukkig maar, tenslotte moet er gewoon brood op de plank en de hond laat zichzelf ook niet uit. De kunst is een evenwicht te vinden in het leven van alledag en momenten die je een niveau verder naar JOU brengen.

Sensuele zelf

Ben je klaar voor de verkorte handleiding naar jouw sensuele zelf? Gun jezelf dit cadeau, hét cadeau waar je levenslang plezier van hebt. En met jou vele anderen om je heen. Straks ben jij die vrouw waar ieders ogen op blijven steken omdat er iets om je heen hangt. Innerlijke sexappeal!

GEEF alle aandacht aan je zintuigen en je bent in het moment.

EXPERIMENTEER met je comfortabele zone. Doe iets wat je eigenlijk niet durft.

VERBIND je met anderen door jezelf te laten zien. Niet wat je bent, maar wie je bent.

ONDERZOEK wie je bent, wat je intenties zijn en wat je belangrijk vindt.

EIGENHEID vraag je in situaties eens af wat van jou is en wat van een ander.

LEEF doe zo nu en dan eens lekker gek en ondeugend … en vergeet niet voluit te lachen!