door Barbara Veldt | jun 28, 2017 | Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
Heb je ooit een vrouw ontmoet waar je ogen op blijven steken door wat er om haar heen hangt? Een zichtbare vrouw, zachtaardig en met een gevonden rust. Ze oogt aantrekkelijk door haar levenslust en open blik. Deze vrouw neemt verantwoordelijkheid voor haar leven en is zich bewust van wat er bestaat aan gevoel, aan leven en aan zichzelf. Ze neemt ruimte in met een moeiteloze zelfverzekerdheid. Deze vrouw is vaste klant bij de sportschool van het leven. Zij zweet door zelfreflectie en meet de kwaliteit van het leven af aan de momenten, niet aan de jaren.
Eerlijk naar jezelf
In de spiegel kijken, echt naar jezelf kijken, is zweten. Het betekent dat je eerlijk naar jezelf bent: vragen kunt beantwoorden als wie ben ik, wat wil ik met mijn leven en is mijn relatie met mijn lief wel zoals ik dat wens? Als je de antwoorden niet hebt, vraagt het jouw bereidheid ernaar op zoek te gaan. Dat is niet eenvoudig. Soms is het zo ingewikkeld, dat we onszelf liever voor de gek houden. Meestal niet bewust. We houden onszelf gevangen in de illusie van dat wat niet is, maar wat we wel van onszelf (willen) geloven. Twitter en Facebook doen daarin ook goede zaken. Jezelf op deze podia uitvergroten geeft inzicht in jezelf. Voor even is dat helemaal goed, kan het je leven zelfs positieve impulsen geven. Op langere termijn houd je zo’n uitvergrote Ik niet vol, kost het je al je energie en aandacht. Waarom zou je doen alsof terwijl het echte leven zoveel meer te bieden heeft. Wil jij stralen, rust brengen in je leven, aantrekkelijk zijn voor jezelf en de vrouwen, leef dan de realiteit en neem de verantwoordelijkheid voor wat je voelt, ziet en ervaart. Het is wat ons betreft een weg naar leven met innerlijke sexappeal… nadat diezelfde werkelijkheid je eerst even pissig heeft gemaakt.
Afschuiven
Klinkt dit allemaal nog wat vaag? We kunnen het concreter maken. Is er wel eens iemand die tegen je zegt dat je altijd alles bepaalt of dat je bot en ongenuanceerd dingen zegt? Hoe reageer jij dan? Kans dat je het afschuift op de ander: ‘ ja, maar jij’ of goedpraat ‘zo ben ik nu eenmaal’. Dit zijn slechte excuses om de realiteit niet onder ogen te komen. Het is als een weegschaal die je vertelt in beweging te komen en jij die zegt dat het niet waar is.
Een tijd geleden meldt zich een vrouw van 42 aan. Zij stelt zichzelf als volgt voor; ‘Ik zie mezelf als een grijze muis en maak mezelf het liefst onzichtbaar in gezelschap. Ik weet niet wie ik ben en al helemaal niet wat ik wil met mijn leven’. Bij doorvragen blijkt de belangrijkste reden voor coaching; zij en haar partner, met wie ze al 15 jaar samen is, delen geen enkele vorm van intimiteit meer. De vrouw gelooft dat dit vooral met haar te maken heeft.
De weken die volgen zijn zwaar. Vooral schuldgevoelens spelen haar parten. Als de vrouw eenmaal de realiteit accepteert dat er een belangrijke relatie is tussen dit gevoel en gebrek aan verantwoordelijkheid nemen, verandert zij haar gedrag. Ze stelt zichzelf meer (lastige) vragen, gaat gesprekken aan met haar geliefde en ook durft ze zo nu en dan in een grotere groep iets van zichzelf laten zien. De veranderingen worden ook zichtbaar in haar kleding en haar uiterlijk. Tijdens de laatste sessie spreekt ze de magische woorden ‘Door eerlijk te zijn naar mezelf, ben ik meer verantwoordelijkheid gaan nemen. Ik heb mezelf laten geloven dat ik een grijze muis was, zo hoefde ik niet met mezelf aan de slag. Nu ben ik zekerder van mezelf en voel me meer vrouw dan ooit tevoren. Ook mijn lief vindt dat’, eindigt ze lachend.
Het gaat niet om wat je doet maar hoe je het doet. Het gaat niet om wat je bent maar wie je bent.
Innerlijke sexappeal
Er is dus goed nieuws. Wij vrouwen hebben het allen in ons een leven te leiden van sensualiteit, van innerlijke sexappeal. Denk maar eens terug aan dat hele jonge meisje dat je ooit was; compleet, vrij van angst van wat anderen wel niet zouden vinden, speels en open in de wereld. In de basis is de sensuele vrouw gelijk aan dat meisje met dat verschil: het volle bewustzijn. Als je jezelf kunt losmaken van je eigen verwachtingen, de verwachtingen van anderen, van ‘dat wat hoort’ kun je zijn wie je bent. Het vraagt moed en inspanning om jouw zinnelijke zelf aan de wereld te laten zien. De sensuele vrouw is een vrouw van zelfexpressie. Een vrouw die weet wie ze is en wat ze wil, ook in haar seksualiteit.
Zintuigen
Sensualiteit en seksualiteit wordt vaak door elkaar gehaald. Ze worden met regelmaat als synoniem gebruikt. Toch zit er een groot verschil tussen. Sensualiteit gaat over alles hoe we zijn in ons leven, hoe we in contact staan met alles en iedereen, hoe we onze zintuigen gebruiken om aanwezig te zijn, hoe we reageren. Seksualiteit is daar een onderdeel van. Je kunt seks hebben zonder sensueel te zijn en je kunt sensueel zijn zonder seks. Vrouwen met innerlijke sexappeal blinken, naast hun zelfbewustzijn, uit in vrouwelijk initiatief. Deze vrouwen zijn niet van passief afwachten, zoals nog weleens gedacht wordt. Het is een vrouwelijk, subtiel spel dat begint met lef! Want je moet wel dúrven.
Veilige grenzen
Durf jij? Of geven je gedachten je nog steeds een ‘ ja maar’ of ‘het zal wel’? Misschien ben je gesteld op je comfortzone. Of ben je je er niet bewust van dat je die hebt. De veilige grenzen waarbinnen we ons begeven; de wereld bezien met goed of slecht, mooi of lelijk, hard of zacht. Binnen deze kaders leven we volgens gewoontepatronen en automatismen. Gelukkig maar, tenslotte moet er gewoon brood op de plank en de hond laat zichzelf ook niet uit. De kunst is een evenwicht te vinden in het leven van alledag en momenten die je een niveau verder naar JOU brengen.
Sensuele zelf
Ben je klaar voor de verkorte handleiding naar jouw sensuele zelf? Gun jezelf dit cadeau, hét cadeau waar je levenslang plezier van hebt. En met jou vele anderen om je heen. Straks ben jij die vrouw waar ieders ogen op blijven steken omdat er iets om je heen hangt. Innerlijke sexappeal!
GEEF alle aandacht aan je zintuigen en je bent in het moment.
EXPERIMENTEER met je comfortabele zone. Doe iets wat je eigenlijk niet durft.
VERBIND je met anderen door jezelf te laten zien. Niet wat je bent, maar wie je bent.
ONDERZOEK wie je bent, wat je intenties zijn en wat je belangrijk vindt.
EIGENHEID vraag je in situaties eens af wat van jou is en wat van een ander.
LEEF doe zo nu en dan eens lekker gek en ondeugend … en vergeet niet voluit te lachen!
door Barbara Veldt | jun 24, 2017 | Gezin en Relatie, Opvoeding, Psychologie
Ben je als stiefmoeder een orgaan in een vreemd lichaam?
Je hebt de liefde van je leven gevonden, hij of zij voldoet aan alles en met de liefde komen ook kinderen uit de vorige relatie mee. Je droomde altijd al van een gezin en hoe meer zielen hoe meer vreugde. Je voelt je steeds comfortabeler in de rol van stiefmoeder.
Maar vergis je niet. Schijn bedriegt soms. Je mag nooit echt helemaal mee doen en als een orgaan in een vreemd lichaam kun je elk moment afgestoten worden. Dit besef biedt ook opluchting en bespaart een hoop gedoe. Want aan een Barbamama heeft het kind geen behoefte, die voelt dat gelijk. En het ontslaat je van alle vervelende taken die ook bij moederschap horen. Jij hoeft alleen maar te helpen daar waar nodig, zonder verwachtingen of claims. Dring je niet op. En wat heerlijk dat je driftbuien en ander ongewenst gedrag aan haar kunt overlaten!
Stiefouderschap
Een stiefmoeder zijn is ongeveer de meest ingewikkelde rol in de dynamiek van het gezin. Het is niet voor niets dat we alleen al het woord, mede door de sprookjes, associëren met boos en slecht. Dit schrijven is bedoeld om meer inzicht en daarmee meer begrip te bieden in het stiefouderschap. We willen het imago van ‘slecht en gemeen’ opvijzelen en laten zien wat ervoor nodig is om een gelukkige stiefmoeder te zijn. Het is echt mogelijk.
Jezelf opdringen werkt averechts
Tempo
Maaike en Arno zijn sinds 5 jaar een stel. Arno brengt twee kinderen (9 en 12 jaar) mee in deze relatie. Voor Maaike die aangeeft veel van kinderen te houden, is het een welkome verrijking van hun liefde voor elkaar. Ze vormen vanaf het begin van hun relatie een gezin. Maar anders dan Maaike had gedacht, blijkt het gezinsleven en haar rol als stiefmoeder, toch een stuk lastiger dan ze van tevoren had bedacht.
Als we Maaike en Arno als voorbeeld nemen, illustreren we wat in deze situatie de meeste kans van slagen heeft. Als Maaike het op kan brengen, doet ze geen actieve pogingen zichzelf in de levens en de harten van de kinderen op te dringen. Ze laat de kinderen het tempo aangeven en geeft hen de leiding in het opbouwen van een relatie. Dit betekent ook dat Maaike de opvoeding en alles wat daarbij komt kijken, overlaat aan de ouders. Het ingewikkelde is natuurlijk dat Maaike ook onderdeel is van het gezinsleven, dus ook van het huishouden. Hier kunnen ook situaties voorkomen die Maaike niet zullen bevallen.
Ondergeschikt
Het vraagt van Maaike dat ze ernaar kijkt, wacht en de situatie, uit het zicht van de kinderen, later bespreekt met Arno. Het is dan aan hem of ze daar iets aan wil doen of niet. Voor Maaike is dat best een worsteling; lippen op elkaar, je irritatie niet onmiddellijk uiten maar daar een geschikt moment voor vinden en toekijken. En bovenal; je verwachtingen en wensen ondergeschikt maken aan het proces. Dit is de manier om te investeren in de relatie met de kinderen van je lief. Dit voorbeeld geeft ook weer waar wij als vrouwen en stiefmoeders grote kans hebben de plank mis te slaan. We willen zorgen en hechten grote waarde aan goede relaties. We willen graag deel uitmaken van het gezinsleven en van betekenis zijn. En we willen als volwassen vrouw al niet dat andermans kinderen zoveel invloed uitoefenen in jouw leven.
Stiefmoeder versus moeder
De stiefmoeder versus moeder-reis van Maaike en Arno was een hobbelige weg, met momenten waar vooral Maaike het niet meer zag zitten en twijfelde over hun relatie. En toch hebben ze doorgezet en samen een route naar wederzijds begrip en steun gevonden. Maaike heeft uiteindelijk andere keuzes kunnen maken voor zichzelf. Ze heeft haar verwachtingen bijgesteld en haar handelen daarop kunnen afstemmen. Arno heeft haar gesteund in dit proces. Maaike: ‘Hoe meer ik kon accepteren dat ik de toeschouwer was in de band tussen moeder en kinderen, hoe meer ik mijn verwachtingen kon loslaten over het romantische gezinstafereel, des te meer initiatief er kwam van de kinderen richting mij. Steeds beter begon ik te begrijpen dat hun negatieve houding ten opzichte van mij niet zozeer met mij te maken had, als wel met hun gevoel van loyaliteit richting hun moeder.’
Wij vrouwen willen zorgen, en hechten grote waarde aan goede relaties.
Verwachtingen
Door de vroege dood van mijn eigen moeder kwam ik zelf al jong in aanraking met vrouwen die de behoefte voelden te moederen over mij. Zo’n schattig klein meisje zonder moeder, daar wil je je toch over ontfermen?! Het riep bij mij een diepe weerstand op en ik deed er alles aan om het deze vrouwen zo moeilijk mogelijk te maken. Op zulke momenten veranderde het engeltje in een afschuwelijk monster. Ik had wel succes, want ze verdwenen in alle gevallen weer van het relationele toneel.
Pas toen ik volwassen was, begreep ik dat er met deze vrouwen op zich niet zoveel mis was. Zij tastten echter met hun zorgbehoefte de loyaliteit aan die ik voelde naar mijn moeder. Nu ik als gezins- en relatietherapeut o.a. samengestelde gezinnen begeleid, voel ik compassie voor de vrouwen die met de beste intenties zich storten op de kinderen van hun lief. Ik luister naar hun verdriet, frustratie en naar hun teleurstellingen. Veelal leiden de daarbij behorende verwachtingen tot relatiecrisissen, want ze voelen zich niet gesteund door hun partner. De partner zit in een spagaat tussen geliefde en kinderen, en voelt zich meestal reddeloos spartelen in dit spanningsveld.
Barbamama
Wat is belangrijk om je te realiseren in je rol als stiefmoeder? Om te voorkomen dat je gaat lijden onder het, wat wij noemen, het Barbamama syndroom? In de eerste plaats het besef dat je, als je kiest voor een relatie waar kinderen aanwezig zijn, ook kiest voor een relatie waar het omgaan met verlies en verdriet onderdeel is van je huidige bestaan. Je geliefde heeft al eens gekozen voor een gezin, er is sprake geweest van een scheiding. Veelal betekent dit verlies van de mooie herinneringen, maar ook verlies van alle dromen voor de toekomst. Ook de kinderen dealen met verlies, verdriet en loyaliteitsconflicten na de scheiding of van dood. Als je erkent dat jouw relatie met je partner een andere is dan die uit de relatie waar kinderen uit zijn voortgekomen, ben je op weg om een gelukkige stiefmoeder te worden. Uit gesprekken met stiefmoeders is gebleken dat de angst voor de afwijzing van de kinderen, veel invloed heeft op het maken van onhandige keuzes. Die keuzes leiden niet zelden tot controlebehoefte en krampachtigheid.
Een gelukkige stiefmoeder weet waar de invloed ligt en laat de rest achterwege
In plaats dat je de kinderen dichterbij haalt, duw je ze in deze kramp alleen maar verder van je af. Een gelukkige stiefmoeder weet waar ze invloed op heeft en laat al het andere achterwege. Dit betekent concreet dat je in de opbouwende fase van de relatie met de kinderen, eigenlijk alleen maar pannenkoeken hoeft te bakken. Laat zien dat je een leuk mens bent in plaats van de heks in het sprookje. Meer hoef je niet te doen. Erken ook dat de verantwoordelijkheid en taken omtrent opvoeding primair liggen bij de ouders. Je geliefde en haar ex, in geval van scheiding. Zij nemen de beslissingen, en zij hebben het recht te kiezen naar welke waarden ze willen opvoeden. Als je het er niet mee eens bent, draai je jezelf om en loop er van weg. Als je partnerrelatie goed is, luistert je geliefde op een geschikt moment naar jou en is hij bereid te leren van jou als toeschouwer. Tenslotte heeft elke ouder haar blinde vlekken en is het soms lastig als je er middenin zit, een adequate opvoedingsreactie te geven. Jouw blik kan aanvullend zijn. Maar wees niet gekwetst als blijkt dat je lief in de uitvoering afstemt met de andere ouder. Tenslotte komt dat de kinderen ten goede en daarmee ook jouw relatie met de kinderen. Met andere woorden; cijfer jezelf niet weg maar maak jezelf ook niet belangrijker en alleswetend.
De zijlijn
Wat ingewikkeld en lastig is in de rol van stiefmoeder, is dat ze in deze positie grote offers leveren en dat de vruchten van deze investeringen soms jaren duren voordat deze voelbaar worden. Een gelukkige stiefmoeder is dus niet alleen in staat om aan de zijlijn van het gezinsleven te bivakkeren, het vraagt ook nog eens veel begrip en geduld aan die zijlijn. Het is geen kwestie van gedogen, het is echt een kwestie van accepteren en willen
Today two families become one. So please pick a seat not a side
Maak je verwachtingen en wensen ondergeschikt aan het proces.
Maaike: ‘Imiddels ben ik mijn positie aan de zijlijn gaan waarderen. Heb geanticipeerd op wat de kinderen me aangaven. Dit heeft een stevige basis gelegd, hoewel ik me altijd realiseer dat ik ergens in de derde cirkel verblijf. Door mijn lief te laten met de kinderen, heb ik de vrijheid mijn leven te leiden zoals ik dat wil. Okay, soms zou ik het weekend dat de kinderen er zijn, liever even samen naar vrienden gaan, maar het is nu eenmaal part of the deal die je ergens aan het begin al maakt. Ontkennen of er tegen ingaan werkt averechts. En hoe heerlijk is het dat ze alle beslommeringen, schoolactiviteiten, kleren kopen en andere zorgen met de ex mag uitpluizen! Het is belangrijk voor de kinderen dat mijn lief en de moeder van de kinderen dat samen kunnen en doen. Ik voel mij comfortabel in het bonus-stiefmoederschap.’
Juist omdat de rol van stiefmoeder zo’n ingewikkelde is en het niet zelden tot spanningen in de relatie leidt, adviseer ik om te wachten met samenwonen. Overigens geef ik dat advies alleen als ze er expliciet om vragen en dat gebeurt nog weleens. Het is echt makkelijker je rol als stiefouder vorm te geven en de kinderen te laten wennen aan nieuwe situaties en elkaar, als je niet voortdurend in die relationele dynamiek zit. En eerlijkheidshalve moet ik erbij vermelden dat samenwonen ook vaak een manier is om zo snel mogelijk weer in het ‘oude’ te geraken; het gelukkige gezinnetje. Als je bovenstaande tekst goed gelezen hebt, weet je dat het imiteren van het oorspronkelijke gezin per definitie een slechte keuze is. Het oude krijg je nooit terug en mag je als partner van de stiefmoeder zijnde, ook niet willen. Je creëert daarmee een illusie die gedoemd is uit te monden in teleurstellingen voor iedereen.’ Kies je voor de liefde en komen de kinderen mee, kies er dan voor een gelukkige stiefmoeder te worden. De kunst van het weglaten is daarin misschien wel de gouden sleutel. Als je laat, komt het naar je toe. Geduld, ervaringen van vallen en weer opstaan, wijsheid, flexibiliteit en acceptatie van wat niet is, zijn de ingrediënten van een positie die net zo waardevol en mooi kan zijn als dat zij ingewikkeld is. Jij mag zeggen wat het gaat worden.
Korte vragenlijst voor de stiefmoeders – of bonusmoeder zoals sommigen ook wel genoemd willen worden – onder ons:
- Weet je van jezelf met welke verwachtingen in je relatie naar de kinderen staat?
- Lukt het je om positief of neutraal te zijn over de ex van je lief?
- Neem je verantwoordelijkheid voor de negatieve emoties die bepaalde situaties bij je oproepen? Of leg je de schuld bij je lief of haar kinderen?
- Als je iets dwars zit, omdat je bijvoorbeeld vindt dat je lief jou niet steunde tijdens een situatie met de kinderen, maak je dat dan op een later moment bespreekbaar? En zo ja, geef je dan aan wat je nodig hebt van je lief of breng je het in verwijtende zin?
Wees oprecht naar jezelf in de antwoorden. Ze geven je een richting waar je je voordeel mee kunt doen. Met de ‘nee’ kun je voor jezelf nieuwe keuzes maken, met de ‘ja’ vind je voor jezelf bevestiging dat je investeringen zich vroeger of later gaan uitbetalen.
door Barbara Veldt | jun 22, 2017 | Gezin en Relatie, Hulpverlening, Opvoeding, Psychologie
Ik lees momenteel het boek van Jill Bolte Taylor ‘My stroke of insight’. Zij is een neurochirurg die op haar 39ste een beroerte krijgt. En dat verandert hoe ze naar het leven, naar mensen en vooral ook naar haar professie kijkt. Haar zeggen; ‘er zijn 2 soorten mensen. Mensen die energie komen brengen zodra ze in de kamer komen, en mensen die energie komen halen. Tijdens mijn herstel had ik vooral mensen nodig die energie komen brengen maar helaas was het ziekenhuis een omgeving waarin mensen vooral kwamen halen. Al die regels, al die procedures. Ik had het veel meer nodig dat iemand naast me zat, mijn hand vasthield en hoop uitstraalde’. Ze besluit; ‘we mogen ons bewust zijn dat we verantwoordelijk zijn voor de keuze ten aanzien van de energie die we meebrengen zodra we in contact zijn met anderen’.
Jill Bolte Taylor moest eerst zelf een beroerte krijgen om zich te realiseren dat in contact zijn met de ander, heilzaam werkt. Ze schrijft inspirerend. En gezegend zijn zij die haar heden ten dagen als neurochirurg aan het bed krijgen. Zij zal haar focus hebben op de verbinding met haar clienten.
ALS OUDER IN DE JEUGDZORG DOORLOOP JE EEN PALET VAN EMOTIES. DE NIEUWSGIERIGHEID EN OPRECHT GEINTERESSEERDE HULPVERLENING KAN DAARIN ‘BIJ BENADERING’ MEEVOELEN.
Al lezende brengt het boek mij bij mijn eigen ervaringen en hoe deze mij beïnvloeden als professional. Is het dankzij of ondanks dat ik een ouder werd in de Jeugdzorg. Geen idee. Wat ik wel weet, is dat het mijn zicht en focus volledig heeft veranderd. De kwetsbaarheid van ouders met een kind die hulp nodig heeft, kunnen we ons als professional voorstellen. Deze écht voelen, is van een andere orde; de mengeling van zoveel emoties. De twijfel, onzekerheid, verbijstering ook. Het is een palet waarin je een nieuwsgierige en oprecht meevoelende hulpverlener kunt meenemen. Maar slechts bij benadering.
Net zoals Jill Bolte beschrijft in haar boek, is tijd een belangrijke factor voordat je de ander kunt meenemen in het proces. Mijn ervaringen als ouder hadden tijd nodig om doorvoelt te worden en zachter te worden. Maar inmiddels heb ik vele hulpverleners ‘ bij benadering’ meegenomen in de kwetsbaarheid en emoties van ouders die zeggen; ‘wij kunnen het niet alleen. Help ons’. Ik neem ze mee in de behoefte van ouders om hun schaamte, verdriet en machteloosheid te mogen uiten. Zonder een beter weten ervoor terug te krijgen. Ik neem ze mee in het verdriet te constateren dat de beste stuurlui aan wal (veelal familie), wel oordelend zijn maar vaak geen idee hebben wat er werkelijk speelt. En hoe alleen dat voelt. Dat ouders de hulpverlening nodig hebben – niet in ze te vertellen wat wel en niet nodig is – maar simpelweg om steun te ervaren.
En dan al die formulieren, lijsten, de vele malen dat je als ouder ergens een handtekening onder zet. Het staat in schril contrast met de mate waarin hulpverleners écht oprecht aandacht en tijd nemen om te vragen hoe het met jou als ouder gaat. Achteraf kan ik me niet eens herinneren dat deze vraag ons ooit gesteld is.
Ik kan volledig meevoelen met Jill Boyle Taylor. Voor veel ouders die om hulp vragen is het zorgsysteem energieslurpend. Zelden brengt het energie. En dat ligt niet
in de eerste plaats aan de individuele hulpverlener. Want een groot deel van hen is betrokken en wil het goede doen. Maar de context waarbinnen dit mogelijk is, is aan banden gelegd door regels, procedures, kaders en wat meer zij. Er lijkt zo weinig ruimte voor oprechte, eerlijke aandacht. Aandacht kost geld. En ook voor de hulpverleners zelf is dit een frustrerend gegeven.
Ik wens de ouders binnen de jeugdzorg hulpverleners toe die naast hen staan, met hun meelopen, vragen of en hoe zij het volhouden én ja, een hulpverlener die hen valideert. Die de ouders laat weten dat zij doen wat ze kunnen. Ik wens de hulpverlening toe dat zij mensen opleiden en vasthouden die zich bewust zijn van de verantwoordelijkheid die ze hebben als het gaat om wat ze aan energie meebrengen. Want kennis en kunde is één maar de inbreng van goede energie is wat mij betreft, alles. En wat mijzelf betreft? Mijn energie bestaat uit het verwerken van de slechte ervaringen om het goede eruit te halen. En het is mijn verantwoordelijkheid als ouder én professional om de lessen die de ervaringen mij laten zien, door te geven en te delen. Met ouders en professionals. Zelfs al ben ik de druppel in die immense oceaan.
door Barbara Veldt | jun 20, 2017 | Gezin en Relatie, Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
Relaties zijn, naast een bron van vreugde, blijdschap en geluk, evenzeer pijnlijk, teleurstellend en energieverslindend. Geliefden maken ruzie, families vechten conflicten uit en ook in onze werkomgeving ontmoeten we niet altijd oprechtheid en vriendelijkheid. Iedereen die beweert niets te hebben waar zij zich boos over maken in relatie tot een ander, is aan het slaapwandelen.
Over boosheid als signaal in de duivelse dans van patronen
Boosheid is één van de meest pijnlijke emoties en daarnaast ook nog de emoties waar we het moeilijkst mee uit de voeten kunnen. Als we verdrietig zijn huilen we, als we blij zijn lachen we, als we bang zijn lopen we weg maar wat doen we in boosheid?
Het moeilijke aan boos voelen is dat het ons vaak niet laat weten wat er aan de hand is, of wat we kunnen doen om ons in bepaalde situaties beter te laten voelen in plaats van slechter.
Met schrijven over boosheid pretendeer ik niet dat je na het lezen hierover, veranderingen bij jezelf teweeg kunt brengen ten aanzien van boosheid. Misschien kun je eens bij jezelf nagaan hoe het eigenlijk zit met jouw boosheid. Maakt deze meer kapot dan je lief is of gebruik je jouw boosheid als signaal om jezelf te laten weten dat er iets aan de hand is?
Boosheid als signaal
Boosheid is een belangrijk signaal, één die zo waardevol is dat het absoluut jouw aandacht vraagt. Onze boosheid kan een boodschap zijn, dat onze rechten geschonden worden, of niet tegemoet wordt gekomen aan onze behoeften. Onze boosheid kan ons ook vertellen dat we een belangrijke emotionele kwestie in ons leven niet op de juiste plaats leggen, of dat teveel van onszelf – onze overtuigingen, waarden en ambitie – teniet gedaan wordt in de wisselwerking van de relatie. In welke hoedanigheid dan ook. Onze boosheid kan een signaal zijn dat we meer doen of meer geven dan goed voor ons is. Het kan ons waarschuwen dat de ander onze onveilig doet voelen. Net als fysieke pijn ervoor zorgt dat we onze hand instinctief terug trekken als we deze op een te hete kachel leggen, motiveert onze boosheid ons ‘nee’ te zeggen tegen datgene wat schadelijk is voor groei.
Sugar and Spice
We hebben pech! We worden als vrouw namelijk al heel jong geleerd om onze boosheid bij ons te houden, niet te uiten. Wij bestaan uit sugar and spice. Vraag maar eens aan jezelf of om je heen hoe jouw vriendinnen zich verhouden tot boosheid. Grote kans dat de meeste vrouwen zullen antwoorden dat ze moeite hebben met het uiten van zich boos voelen. Meestal gaan we huilen of worden we stil. Bitterzoet. Wij troosten, verzorgen en zijn zo stabiel als een stalen boot want het is onze taak om het anderen naar de zin te maken, te verzoenen en te beschermen. Wij doen er alles aan om welke relatie dan ook op z’n plaats te houden, alsof ons leven ervan afhangt.
Bitch
Generaliserend mag gesteld worden dat wanneer een vrouw haar boosheid uit, zij gelabeld wordt als bitch, man-wijf, feeks of iets dergelijks. Een boze vrouw is per definitie een onvrouwelijke vrouw. Aldus onze maatschappelijke kijk op vrouwen en het uiten van hun boosheid. Dus wat leren wij? Dat we onze eigen boosheid moeten vrezen want het leidt tot afwijzing. Geen wonder dat het lastig voor ons is om onze eigen boosheid te herkennen, laat staan te onderkennen. We begeven ons daarmee op glad, onzeker ijs; het ijs van het bewust worden van de signalen van boosheid en daarmee de actie van de verandering die gewenst is.
VROUWEN ZIJN ZO STABIEL ALS EEN STALEN BOOT
Boosheid verdient ons respect
De boodschap die ik hier wil overbrengen is dus om juist wel onze boosheid onder ogen te komen, er niet langer bang voor te zijn. Begin jezelf eens vragen te stellen, zoals: ‘heb ik het recht op de boosheid die ik voel?’ of ‘waar staat mijn boosheid nou eigenlijk voor?’ of ‘wat voor goeds kan de boosheid me brengen?’. Deze vragen kunnen goede manieren zijn om de boosheid die we voelen, niet langer buiten te sluiten. Het lastige met boosheid is dat het er gewoon is. Niet meer en niet minder. Boosheid is iets wat we voelen. Het is er en het heeft recht om te bestaan. Boosheid verdient ons respect en onze aandacht!
Paradoxale opdracht
Hoe moeilijk dat is, bewijst een recente situatie met Esra, een vrouw van midden 40; zij kreeg van mij de opdracht een manier te vinden haar boosheid te uiten. Zodra ze boosheid voelde, was het de bedoeling dat ze dit ging uiten. Ze mocht zelf een manier vinden. Wat ik er niet bij vertelde is dat de kans groot zou zijn, dat haar manier mogelijk niet de gewenste verlichting zou bieden. Ik wilde haar vooral bewust maken van hoezeer haar boosheid woekerde en hoe sterk haar mechanisme was dit gevoel te ontkennen. Het was dus eigenlijk een paradoxale opdracht; als de uitkomst positief zou zijn, had ze zichzelf een grote dienst verleend. Als de uitkomst in haar beleving tot niets zou leiden, had ze zichzelf ook een grote dienst bewezen, namelijk dat ze haar boosheid onder ogen kwam. De week daarop was ze niet alleen boos op iedereen uit haar gezin, ze was ook boos op mij. Ik had haar een opdracht gegeven die haar alleen maar beroerder deed voelen. Ze had ruzie gemaakt met haar geliefde en met haar kinderen en zich daar vervolgens schuldig over gevoeld. Ik was hierop voorbereid. Terwijl ze mij vertelde hoe boos ze op mij was – overigens nadat ik haar daar expliciet naar vroeg want ze liet het meer in haar houding zien – vroeg ik of ze eerder zo stilgestaan bij de boosheid die ze voelde. Nee dus!
‘In de relatie hebben we 100 procent verantwoordelijkheid’
Pleasers-syndroom
Esra leidt aan het ‘ik wil aardig gevonden’ syndroom. Dit is de vrouw die zich in relatie tot de ander wel boos kan voelen maar stil blijft, gaat huilen of zelfs kritisch wordt op zichzelf. De ‘ik wil aardig gevonden worden’ vrouw houdt zichzelf in, en vermijdt daarmee de mogelijkheid om openlijk te praten over haar boosheid. De bekende conflictvermijders. Als we ons zo gedragen, steken we alle energie in het beschermen van de ander en het in stand houden van de ‘schijnbare’ harmonie met ontkenning van jouzelf als gevolg. We verliezen daarmee het contact met onze eigen gedachten, gevoelens en datgene wat we nodig hebben om ons goed te voelen. En als dat het geval is, gaan we ons passief agressief gedragen, we gaan ‘uitstralen’.
Er is dus een andere kant van de medaille: als boosheid een signaal is, is het afreageren op anderen dus ook niet de oplossing.
Vrouwen die hun boosheid afreageren, leiden aan het ‘ik gedraag me als een bitch’ syndroom. Dit afreageren dient vooral om alles bij het oude te laten, het zorgt ervoor dat je met elkaar in een destructief stuk blijft. Het houdt al het oude in stand of verergert de situatie of de loop van de relatie.’
Wanneer de emotionele intensiteit hoog is, zullen velen van ons hun krachten gebruiken in niet-productieve pogingen om de ander te veranderen, en daarmee de boosheid te laten afnemen. Aangezien die ander dat nooit laat gebeuren, is hiermee de basis gelegd voor een patroon met destructieve gevolgen.
Om dit te illustreren, nog een voorbeeld uit de praktijk: Babette en Peter zijn een stel van begin 30. Allebei hebben ze in vorige relaties de nodige schade opgelopen en nu hun relatie met elkaar in een lastige periode dreigt te raken, komt veel oude boosheid naar boven. Het patroon waarin ze zijn geraakt lijkt op de patronen waarin ze eerder ook zaten. Babette legt haar problemen met Peter neer bij ieder die het wil horen, Peter voelt zich hierdoor onveilig en reageert zijn boosheid hierover af op Babette. Ze zijn op een punt gekomen waarbij het lijkt alsof Babette de contacten met anderen gebruikt om haar vriend te laten zien ‘zie je wel, ik heb je niet nodig’ en Peter die alsmaar bozer wordt, reageert zich op een ineffectieve manier af op haar vriendin. Hij zegt met zijn gedrag mogelijk; ‘ik haat je, maar laat me niet alleen!’ Beiden hebben 100 procent verantwoordelijkheid voor waar ze met elkaar in terecht zijn gekomen. De strategieën die beide kiezen – als je al van een keuze kunt spreken – leidt tot meer verwijdering en eindigt, als ze niet iets anders gaan doen, in gevoelens van verraadt, lage zelfwaardering en depressie. De geschiedenis herhaalt zich. Dat is waartoe dergelijke patronen leiden.
Babette is waarschijnlijk een vrouw die niet boos kan worden. Ze wekt de schijn aardig te blijven maar de realiteit is dat ze zich passief agressief opstelt naar Peter, mogelijk zelfs met het onbewuste verlangen dat Peter dan wel toenadering zoekt. Ze manipuleert de boel wat Peter op zijn beurt aanzet om te vervallen in gedrag wat past bij het o zo vrouwelijke ‘bitch’ syndroom; de boeman. De werkelijkheid is dat Babette niet niet-aardig is en dat Peter geen bitch of boeman is maar dat ze het slechtste in elkaar naar boven halen. Een duivelse dans die ontstaat als de liefde pijn doet.
Wat nu wel duidelijk is, is dat zowel het ontkennen van je boosheid alswel het afreageren uiteindelijk tot niets leidt. Leren je boosheid als signaal te gebruiken, het omzetten in een verandering richting de ander, is een langdurig en langzaam proces. Een gracieuze sierlijke dans kost jaren van oefenen, verfijning van de veranderingsstappen en grote veiligheid en vertrouwen. Toch zijn er wel een aantal aandachtspunten die kunt nemen als je wankele schreden wilt zetten op het podium van jouw boosheid.
Observatie
Begin eens te observeren hoe jij eigenlijk omgaat met jouw gevoel van boosheid; ga je huilen, zwijgen, geef je anderen de schuld, scherpe opmerkingen plaats je scherpe cynische opmerkingen, stort je je op je werk of reageer je je af op iemand die er misschien niets mee van doen heeft? Als je jouw eigen stijl van omgaan met boosheid herkent, is de volgende stap om te kijken hoe deze stijl interacteert met de stijl van de ander, je geliefde bijvoorbeeld. Als je haar stijl herkent, kun je nagaan of er in de manier waarop jullie beiden met boosheid omgaan, een patroon te herkennen valt; de cirkel waar je samen inzit.
Als je denkt meer vat te hebben op jullie interactie en de patronen waarin jullie zitten, kun je ervoor kiezen eens iets anders te doen dan wat je deed. Bijvoorbeeld als je gewend bent om te zwijgen of weg te lopen, kom terug en geef op een rustige manier aan dat je boos bent. Denk vooral in langzame en hele kleine stapjes. Alleen terugkomen terwijl je altijd wegliep, is belangrijke stap. Of in plaats van je stem te verheffen, zachter gaan praten. Kijk en ervaar maar eens goed welke verandering je daarmee in beweging zet. Wat doet jouw geliefde wat ze daarvoor niet deed? Nu je bent teruggekomen, wil ze nu wel in gesprek met je? Nu je zachter praat, kan ze nu wel naar je luisteren?
Boosheid is een belangrijk signaal. Om er opbouwend mee om te gaan, vraagt het van jou om de bron van je boosheid te achterhalen. Is het jouw manier om te voelen dat je je onveilig voelt, niet begrepen of gehoord? Voel je je eigenlijk onmachtig. Of heeft je Ego zojuist een oplawaai gekregen? Onrecht of pijn? Er zijn zoveel diepere lagen onder die boosheid. Neem je boosheid serieus en spreek je hierover uit. Leer door je boosheid herkennen van de duivelse dans in patronen en maak er een passionele Tango van.
door Barbara Veldt | jun 16, 2017 | Hulpverlening, Psychologie
Wanneer we vastzitten in onze emoties, pijn ervaren door ervaringen, in conflict zijn met ons leven ….. klachten hebben die fysiologie uitsluiten, zijn we geneigd óf door te gaan alsof er niets aan de hand is, óf we gaan als een bezetene allerlei zelfhulpboeken verslinden, veel geld uitgeven aan cursussen, workshops of retraites óf we aanvaarden (uiteindelijk) professionele hulp. Over al het voorgaande heb ik geen oordeel. Volgens mij geldt daar het principe ‘baat het niet, schaden doet het zeker niet’. Tenzij je verwachtingen hoog zijn en je teleurgesteld bent. Maar als professional sta ik mezelf toe om mijn idee over professionele hulp te delen.
Ooit geloofde ik in de ideale wereld waarin ik mensen mocht helpen die een probleem ervaren. Als ik daar nu op terugkijk, voel ik een lichte glimlach verschijnen. Beetje naïef en o zo menselijk. Wie dacht ik eigenlijk dat ik was?
De loop der jaren heeft me een wat realistischer beeld geschetst. Het enige wat ik kan betekenen, is mensen op weg helpen het conflict in zichzelf op te lossen. Ik bied handreikingen – zet wat piketpaaltjes uit – en het werk zelf wordt verricht door de ander. En het mooiste is natuurlijk wanneer de client het piketpaaltje op een andere plek zet omdat dit beter aansluit. Ik spiegel, stel vragen, plaats zo nu en dan een opmerking waarvan ik mag hopen dat het iets oproept – meestal boosheid of weerstand is mijn ervaring – en that’s it. Zinvol maar niet zaligmakend.
En toch maak ik elke dag opnieuw mee dat mensen de oplossing van hun ‘probleem’ in de handen leggen van diezelfde professionals. ‘Ik heb een probleem en ik wil dat jij het fixt’. Nee, dat willen ze helemaal niet. Ze willen dat wij professionals ze helpen de onmacht die het oproept – het gevoel van onvermogen – weg te nemen. En het liefst een beetje snel. De psychiatrie speelt daar mooi op in. Want medicatie is een zeer efficiënte buffer tegen zoveel intern conflict. Veel conflicten in onszelf zijn existentieel. Het is het gevolg van de ideëen die we hebben over onszelf afgezet tegen de verwachtingen die we projecteren op de wereld om ons heen. En laat die wereld anno 2017 nu sneller, visueler, informatiever en veeleisender aanvoelen dan ooit tevoren. Ik geloof oprecht dat hierdoor de interesse voor gezonde voeding, meditatie, veel aandacht voor toenemend bewustzijn, alternatieve leefstijlen en dergelijke een antwoord op zijn. We kunnen het niet meer bijbenen en raken ‘overloaded’. We staan het onszelf niet toe om crisis te ervaren. Burn-out, verslavingen, depressies, angsten, vechtscheidingen het gevolg.
Maar terug naar die professional. Psychologie en Psychiatrie zijn niet het antwoord. Gedrag en Persoonlijkheid zijn veelal geconditioneerd. Gecreëerde beelden over onszelf die we liever niet toetsen op waarheid want stel dat het niet klopt? In mijn optiek is het antwoord hierop dat we bereid zijn zo nu en dan (en liever wat vaker) een stap terug te doen. Jezelf te bezien in de context van het grotere geheel en in de vertraging te gaan. Vooral dat. Accepteer jij je eigen levensritme en je eigen toonsoort of laat je je gek maken door de buitenwereld? Ik gebruik bewust niet het woord ‘leven’. Want in mijn optiek is het leven een prachtig samenspel tussen mogelijkheden en grenzen. Zoals ook in de natuur. Echter in de maakbaarheid die we met elkaar gecreëerd hebben, negeren we die perfecte levensbalans.
Een probleem is pas een probleem als je gelooft dat jij het niet kunt oplossen. Een crisis ontstaat vooral als je het interne conflict negeert.
Wanneer je probleem vertaalt naar een conflict in jezelf wat jouw aandacht vraagt – en ja, hulp daarbij aanvaarden is écht fijn – dan hoef je alleen nog maar diep in het conflict te duiken, het te omarmen, ermee te vrijen desnoods en je boort als vanzelf de kracht aan om ermee te dealen.
Begrijp me niet verkeerd. Dit schrijven is niet bedoeld om mezelf werkeloos te maken (hoewel het wel de ultieme kans is voor te leven waarin ik geloof op basis van dit stuk), noch om jouw hobbels en bergen op deze levensweg te bagatelliseren. Meestal weet ik bij de eerste zinnen nog niet eens waar dit stuk naartoe gaat. Hier dus.
Ik wil met dit schrijven aangeven dat we zelf tot veel in staat zijn. Dat veel waarmee we in het leven worstelen ontstaat doordat we onvoldoende of pas heel laat erkennen dat we in conflict zijn. Dat het negeren van die interne conflicten psychopathologie in de hand werkt maar dat dit niet is wie we zijn. We hebben geen probleem. We hebben een conflict. Schudt jou dat op? Maakt het je boos wellicht? Voel je verontwaardiging? Mooi. Blijf daarbij. Dan is dit jouw moment.
Recente reacties