door Barbara Veldt | mrt 21, 2018 | Gezin en Relatie, Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
Ons hele leven bestaat uit in relatie zijn.
Er was eens een meisje wiens leven kleur kreeg van dromen over later, trouwen met die ene prins. De prins die haar ten alle tijden begreep, er altijd voor haar was en haar aanbad. Een prins die haar hartstochtelijk over zijn knie boog en haar elke keer de kus gaf waar haar hart steeds weer van oversloeg … zo’n prins. Met deze wens ging het meisje op tocht, en hield bij elke potentiële man haar prinsenchecklist klaar. De eerste zeepbel van verwachtingen springt wanneer blijkt dat de prins of prinses van hetzelfde geslacht is. Zo zijn we niet grootgebracht. Maar volle goede moed stappen we alsnog samen met onze verliefdheid in een relatie en plakken we de checklist op de koelkast.
Wake-up call
Ons hele leven bestaat uit in-relatie-zijn-tot. En als we dan die ene, bijzondere liefde tegenkomen, degene die ons hart over laat slaan, staan we niet stil bij werken aan de relatie, het uitspreken van wensen en behoeften en vooral investeren in onszelf. In het begin worden we opgetild door de verliefdheid, de spanning van nieuwe sexuele ervaring en is alles rose, geurig en kleurig. Die begintijd heeft wel wat weg van een sprookje maar de wake-up call is soms indringend en luid. Voor we er erg in hebben, zitten we in een relatie die voortkabbelt, waarin we leuke momenten met elkaar beleven maar waarbij zowel de seks als de goede gesprekken tot het waakvlammetje zijn teruggebracht. Hoe komt dat nou en nog belangrijker, hoe krijgen we de relatie weer op het oude niveau?
Verantwoordelijkheid
Het klinkt als een cliché, maar om een gelukkige relatie te hebben, is het in de eerste plaats van belang dat je goed voor jezelf zorgt. Doe de dingen die je altijd al deed en waar je blij van wordt. Neem tijd en ruimte voor jezelf. Geluk in de liefde maak je namelijk zelf! Jij bent degene die verantwoordelijk is voor jouw emotionele gezondheid. Niemand anders kan dat voor jou doen. En daar gaat het nog wel eens mis in relaties. Stel elkaar eens de vraag; wat is van jou en wat is van mij? als het gaat om verantwoordelijkheid nemen.
De mate waarin we de ander verantwoordelijk maken voor ons geluk, is de mate waarin we ons leven als ongelukkig ervaren.
Duurzame bron
Het is niet de relatie die ons gelukkig maakt, het is een gelukkige relatie die bijdraagt aan een gelukkig leven. Dat lijkt bijna een open deur, maar is het niet. Een relatie is een verschijnsel met twee gezichten, waar ieder een heel andere kant opkijkt. Terwijl een gelukkige relatie een van de belangrijkste geluksfactoren is, is een ongelukkige relatie een van de belangrijkste factoren van ongelukkig en ongezond zijn.Dat roept een cruciale vraag op. Wat verhoogt de kans dat een relatie een duurzame geluksbron wordt? Oefenen, in de zin van eerst een tijdlang samenwonen en dan trouwen, helpt daarbij niet. Ook het krijgen van kinderen, goede baan, mooie auto is ook geen garantie voor een duurzame relatie. Het antwoord luidt: persoonlijkheid en communicatie.
Ja maar
Jij hebt er echt alles aan gedaan om haar duidelijk te maken dat …. en zij begrijpt er niks van, luistert niet naar je en blijft maar doorgaan met haar vervelende of irritante insinuaties/aantijgingen. De crux is dat je haar niet hoeft te veranderen maar dat dit over jou gaat. Hoor je jezelf in gedachten de ja-maars opdreunen? Ja maar wat als mijn partner zich nooit aan haar afspraken houdt. Of: Wat als mijn partner altijd maar met haar werk bezig is, nooit opruimt en nooit tijd voor mij heeft? In al dit soort situaties gaat jouw probleem nog steeds niet om de ander maar om jou. Jij hebt in die situatie iets te doen of te laten wat je niet doet of niet laat.
Patrijspoort
De wereld is altijd een spiegel van jezelf en je kunt er alleen maar in tegenkomen wat in jouw wereldbeeld past. Daarbij is je beeld van de werkelijkheid, voor zover er überhaupt een werkelijkheid bestaat sterk vertekend. Je kijkt als het ware door een patrijspoortje naar die werkelijkheid en ziet er maar een beperkt deel van. Jouw partner en alle andere mensen kijken ook door een patrijspoortje naar diezelfde werkelijkheid en zien hele andere dingen dan jij ziet. Dat komt omdat datgene wat je hebt geleerd waar te nemen gefilterd wordt door alle ervaringen die je in je leven hebt opgedaan en waaraan je een bepaalde betekenis hebt gegeven. Het simpele bewustzijn dat jouw werkelijkheid een andere is dan die van de ander, kan al maken dat je anders naar je situatie kunt kijken.
De mate waarin we beiden bereid zijn te investeren in onze relatie is tevens de uitkomst van de mate waarin we een gelukkige relatie ervaren.
Basisvoorwaarden
Kent jouw geliefde jouw diepste angsten, deel e in je hoop en dromen over het leven? Praten jullie over de toekomst samen en delen jullie een gezamenlijke interesse? De basisvoorwaarden van een gelukkige relatie zijn de investeringen die je doet in tijd, energie, loyaliteit en aandacht en de mate waarin je jezelf laat zien aan je geliefde. Hoe meer je laat zien van jezelf, hoe kwetsbaarder je ook bent. In deze kwetsbaarheid zit zowel de belangrijkste kern van geluk samen, maar ook het risico van de pijn. Waar kies je voor? De veilige weg of de gelukkige, intieme weg?
[/vc_column_text][vc_column_text]
Ik zorg voor mij. Jij zorgt voor jou en Samen zorgen we voor de relatie.
Mentaal kasboek
Liefde is onvoorwaardelijk toch? Dat zou een hele mooie werkelijkheid zijn, maar het is slechts een klein deel van de waarheid. We geven vaak aan de ander, niet voor de ander maar voor onszelf. Zo vullen we onvervulde behoeftes op. Hierdoor ontstaat spanning op de balans tussen geven en ontvangen. Er komen mentale kasboeken op tafel en nog erger, de focus wordt verlegd op krijgen in plaats van geven. Heb je dit mechanisme ook verwerkt gezien in een sprookje?
Belangrijk
Als we volledig open staan om in de eerste plaats onszelf als het centrale middelpunt van belangrijk te zien, ontstaat veel meer ruimte om te geven om het geven. Je eigen behoeften wordt namelijk al gezorgd, door jouzelf. Als dat het geval is, kun je dat ontbijtje op bed brengen, een luisterend oor bieden als je lief daarom vraagt, een leuk weekend cadeau doen omdat jij dat wilt en niet omdat de ander dat verwacht. En nog fijner, ons kasboek van geven en ontvangen blijft in de pocket.
Geluk in je relatie. Een toverbrouwsel van een liefdevol sprookje met een korrel zeezout en confronterende waarheden met een roze randje alsjeblieft! Het beste nieuws wat wij je kunnen geven is dat je blij mag zijn dat Jij het bent die kan kiezen voor een gelukkige relatie. Het enige wat je hoeft te doen is je op een liefdevolle manier verhouden tot je geliefde.
door Barbara Veldt | mrt 21, 2018 | Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
Teveel alleen
Tegenover mij zit een knappe vrouw, sprekende ogen met daarin een zorgelijke blik. Ze stottert wat, onzeker over hoe ze kan vertellen wat ze wil vertellen. ‘Ik voel me zo alleen’ stamelt ze zonder mij aan te kijken. ‘Ik weet niet hoe ik dat kan doorbreken. Ik heb behoefte aan verbinding maar het enige wat ik voel is dat ik op een eiland zit en geen enkel contact heb met mijn geliefde’. Terwijl ze deze zinnen uitspreekt, stokt haar adem. De heftigheid van haar emoties zijn hoorbaar. Ik wacht met iets te zeggen. Wil haar alle ruimte geven om op haar manier te zeggen wat ze zeggen wil. Het blijft stil. De tranen stromen over haar wangen en haar blik blijft naar beneden gericht. Na enige tijd kijkt ze me recht aan en zegt bijna op fluisterende stem; ‘Ik kan zo goed alleen zijn. Misschien ligt het wel aan mij. Ik weet niet hoe ik het moet doorbreken. Het enige wat ik wel weet is dat ik dat alleen voelen niet meer wil. Daarvan heb ik al teveel gehad’.
Deze vrouw – laten we haar Sue noemen – staat niet alleen. Wij voelen ons bij tijd en wijlen zoals haar; alleen. De behoefte aan verbinding, aan gezien worden en geliefd voelen huist diep in ons. Wat we ons onvoldoende realiseren is dat het alleen voelen veelal niet gaat over nu, maar over het verleden. Doordat we ons verleden projecteren op het hier en nu voelen we angst en verlies, voelen we woede en pijn. Alleen in het hier en nu hebben we helemaal niet zoveel te vrezen, zo begin ik me meer en meer te beseffen.
Als ik Sue vraag naar voorbeelden van er alleen voorstaan, somt ze deze moeiteloos op. Ditmaal zonder haperen. Alsof ze een mentale lijst hiervan in haar hoofd heeft zitten. En inderdaad; wat daarin weerklinkt is de ogenschijnlijke afwezigheid van steun, gezamenlijkheid en zelfs liefde. Maar iets wat weerklinkt, hoeft niet zo te zijn. Het wordt tijd om te onderzoeken of de werkelijkheid en de illusie één en dezelfde zijn. Zou het kunnen zijn dat het alleen-voelen zo diep geworteld is dat het in het heden nog steeds zijn werk doet? Met andere woorden wat gebeurt er als we ons verleden nog steeds als een sjabloon over het heden neerleggen?
We krijgen wat we verwachten
Als we situaties nog steeds beoordelen op basis van wat we geloven over onszelf en de wereld en hoe ziet dat er dan concreet in handelen uit? Is het mogelijk dat het alleen-voelen mede het resultaat is van een zelf-fullfilling prophecy? Zien we wat we geloven? En krijgen we wat we verwachten?
Hiermee wil ik niet zeggen dat Sue ‘schuld’ is aan het alleen-voelen. Integendeel. Iets ontstaat en als het maar lang genoeg voortduurt, gaan we geloven dat het ons overkomt. En dat is een misvatting. Wat ik haar met hart en ziel toewens, is dat ze invloed heeft in het doorbreken van dit gevoel. En dat kan alleen als ze 100% verantwoordelijk neemt voor haar aandeel in het instandhouden van het alleen-gevoel. Is zij in staat zodanig in verbinding te gaan met zichzelf dat ze in zichzelf de antwoorden vindt voor dit destructieve gevoel van alleenheid?
De weken die volgen zijn zwaar. We doorlopen samen Sue’s eerste kennismaking met haar alleen-voelen. Deze gaan terug naar haar leven als jong kind. Haar ouders hebben het druk met zichzelf en ze voelt zich weinig geborgen. Een reeks van jaren waarin Sue zich als kind onveilig voelt en leeft met het gevoel dat haar maar een taak rest; haar ouders gelukkig houden. Ze doet haar best op school, blinkt uit in zelfstandigheid en ontziet haar ouders door vooral meegaand en ‘makkelijk’ te zijn.
Sue is het toonbeeld van onzichtbaarheid in een leven waarin ouders zo opgaan in hun eigen innerlijke puinhopen, dat er weinig ruimte is voor zichtbaarheid en erkenning voor hun kind. Hun enige dochter. De vrouw herinnert zich een echte puberteit niet. Alles wat zich binnenin haar afspeelt, houdt ze voor zichzelf. Haar verdriet, dillema’s, vragen, eenzaamheid en alleen-voelen; het blijft binnen de veilige muren van haar kamertje. Daarbuiten laat ze zien hoe sociaal en goedlachs zij is. Ze lijkt afgescheiden van zichzelf en de buitenwereld.
Als het waar is dat we elke relatie zien in het licht van onze ervaringen en de overtuigingen die we daaruit hebben ontwikkeld, zou het kunnen zijn dat de vrouw ook in haar relatie met haar man, veel heeft waargenomen vanuit het er alleen voorstaan? En niet alleen waargenomen maar er ook naar gehandeld? Het onderzoeken waard.
We kijken naar het leven in het licht van onze ervaringen.
Ontschuldiging
Wat is dan wel belangrijk? Soms kunnen we in gesprek gaan met onze ouders. Hen meenemen in het proces waarin we zitten. Onszelf laten zien, onze worsteling. In een heel enkel geval zie ik gebeuren dat de volwassene in het kindstuk alsnog erkenning krijgt. Ik heb het een aantal keren mogen meemaken dat ouders en het volwassen kind met elkaar in gesprek gingen. Een vaak moeizaam, pijnlijk maar tevens prachtig proces waarin de erkenning voor het kind en de ontschuldiging voor de ouders, de relatie intensiveerde en ouders en kind er krachtiger uitkwamen.
Als ik Sue mijn overpeinzingen voorleg – bij wijze van suggestie – biedt zij weerstand. Begrijpelijk. Het impliceert in haar ogen dat ik eigenlijk zeg dat ze kreeg waarin ze geloofde. Inderdaad, zij ontvangt het als ‘eigen schuld dikke bult’ maar niets is minder waar. Of liever gezegd; in geen enkele situatie is sprake van schuld. Ja, als je je auto tegen een boom rijdt omdat je niet oplet, kun je spreken van schuld. Menselijke relaties zijn echter dynamische processen, altijd in beweging. Daardoor weten we nooit wanneer, en waar en bij wie het begonnen is. En met het bedoel ik de patronen waarin we zitten. Aangestuurd door onbewuste overtuigingen. Zijn de ouders van deze vrouw dan de schuld? Nee ook niet. Ze dragen wel ook ieder 100% verantwoordelijkheid voor het alleen voelen van hun kind. Ze hadden namelijk andere keuzes kunnen maken. Hiervoor is echter bewustzijn nodig van hetgeen er gaande was. Waarschijnlijk is hun persoonlijke en relationele puinhoop ook weer terug te voeren op eerdere ervaringen en waren ze – om wat voor reden dan ook – niet in staat te zien wat er op dat moment gebeurde. We weten het niet en het is niet belangrijk.
Erkenning
In de praktijk blijkt echter dat velen deze erkenning via derden krijgen; hun geliefde, soms de therapeut of een belangrijke ander. In het geval van deze vrouw is in gesprek gaan met haar ouders geen optie. Ze wil het niet, wil haar ouders niet ‘opzadelen’ met haar pijn. ‘Ik zou hen alleen maar verdriet doen’ aldus de vrouw. Zo sterk is de kracht van het verleden. Nog steeds wil ze haar ouders ontzien en dat is haar goed recht. Nu maakt zij een keuze en deze kan alleen maar gerespecteerd worden. Ze zal de erkenning voor haar alleen-voelen mogelijk kunnen krijgen bij haar partner, de man die ogenschijnlijk weinig steunend en liefdevol naar haar is. Die haar bevestigt in haar alleenheid. Wat is zijn verantwoordelijkheid in deze?
Op de vraag of haar man weet dat ze hulp heeft, antwoordt ze resoluut en verheft ze haar stem. Een krachtige stem. Ze maakt duidelijk dat dit hem niets aangaat en dat hij hierin geen enkele interesse zou tonen. Ze behoedt zichzelf liever voor de teleurstelling door het niet te vertellen. Op de vraag hoezeer ze daar zeker van is, zegt ze; ‘omdat hij in niets uit mijn leven enige interesse toont. Hij is zo met zichzelf en zijn eigen leven bezig, dat daarin geen ruimte is voor mijn sores’. Ik geef haar terug ‘dus jouw partner doet jou wel heel erg aan jouw ouders denken?”. Het blijft stil. Een lange tijd blijft het stil.
Erkenning krijgen is een bron van kracht
Een aantal keren heb ik een dergelijk proces mogen faciliteren. Een enkele keer haakte de client, als ik hun ‘probleem’ in een bredere context wilde onderzoeken, af. Kennelijk was het te vroeg. Zij waren er nog niet aan toe om eigenaar te worden van nieuwe perspectieven, om zich te ontdoen van oude veiligheden en vertrouwde overtuigingen. De lijdensdruk was (nog) niet hoog genoeg. Bij deze vrouw wel. Zij was eraan toe om de regie te nemen over haar eigen alleen-voelen.
De vrouw neemt de eerste wankele schreden in het doorbreken van iets, door haar partner op de hoogte te brengen van de stap die ze heeft genomen; hulp krijgen bij iets waar ze zelf niet uitkomt. En hem het waarom te vertellen.
door Barbara Veldt | aug 16, 2017 | Gezin en Relatie, Persoonlijke ontwikkeling
Hoe komt het toch kan dat relaties tussen twee vrouwen vaak intens en liefdevol zijn maar op langere termijn tóch niet stand houden. Wat gaat er mis? En welke patronen volgen wij vrouwen daarin? Heeft het te maken met de gevoeligheid van veel vrouwen? Of uitgesproken karakters?
Om deze vraag beantwoord te krijgen, leg ik een voorbeeld uit de praktijk langs de meetlat van de relationele dynamiek tussen vrouwen: Als haar partner Els thuiskomt met de mededeling dat ze verliefd is geworden op een ander, realiseert Agaath zich dat ze niet goed heeft opgelet in hun relatie. Al jaren lijkt alles goed te gaan. Het nieuws komt als donderslag bij heldere hemel voor Agaath. Achteraf vraagt ze zich af waar de liefde al die tijd was? Welke bijdrage heeft zij geleverd aan hun liefde én aan de breuk?
Agaath en Els hebben zo hun onenigheid, hun strijd. Ze vechten mild over de simpelste zaken. Agaath praat te veel, Els te weinig. Els is te weinig thuis, Agaath wil te veel. Toch genieten ze van elkaars gezelschap. Ze vrijen minder frequent dan vroeger, met minder passie, maar er is zeker wel intimiteit. Als ze thuiskomen van het werk kussen ze elkaar, zijn ze blij om elkaar te zien.
Ze eten altijd samen, spreken dan de dag door en de avonden brengen ze regelmatig in elkaars gezelschap door. Niets dramatisch. Het leven zoals velen van ons dat wel in meer of mindere mate herkennen.Recent komt Agaath erachter dat ze in slaap gesukkeld is binnen haar relatie met Els. Ze heeft voor haar gevoel niet de interesse in de relatie verloren, ze is de interesse in zichzelf verloren. In haar eigen leven. In de dingen die voor haar belangrijk zijn. Agaath realiseert zich dat ze veel van zichzelf heeft ingeleverd ten behoeve van de relatie. Denkt ze.
De mate waarin jij jezelf laat zien in de relatie en de mate waarin jij de relatie waardeert zijn belangrijk en liggen in elkaars verlengde.
Hoe weinig we ook écht weten over de liefde en geluk, we weten meestal wel dat het gedrag van de ander niet bepalend is voor ons welbevinden.Wij zijn er zelf verantwoordelijk voor om zorg en aandacht aan onszelf te besteden ongeacht anderen en ongeacht de externe omstandigheden waarin we ons begeven.Elke relatie begint met de relatie die we met onszelf hebben. Als we niet in verbinding staan met onze eigen kern, dan hebben we niets wat ons kan verbinden met de ander. Het gaat er nooit om wat de ander doet. Centraal staat vooral de vraag: hoe zie je jezelf in relatie met jezelf en met de ander en is dat wie je wilt zijn? Ben je jouw leven en jouw relatie aan het vormgeven op de manier zoals jij je dat wenst?
Ondersteunt jouw gedrag naar buiten toe dat wat je zegt te willen? En laten we eerlijk zijn. Het is voor ons vrouwen best een ingewikkelde opgave om in verbinding te blijven met onze kern. De meesten van ons zijn opgegroeid met de onbewuste overtuiging dat we dienstbaar moeten zijn en dat zorg voor de ander onze primaire levenstaak is. Veel vrouwen die ik spreek ervaren goed voor zichzelf zorgen en zichzelf centraal stellen als egoïstisch. Niets is minder waar. Goed voor jezelf zorgen is dé manier om een gezonde relatie te onderhouden. Als je jezelf waardevol acht en liefdevol naar jezelf bent, heb je simpelweg meer te geven aan anderen.
Lesbische en biseksuele vrouwen ook nog eens een minderheid. In onze opvoeding is hetero zijn nog steeds de normen homoseksualiteit afwijkend. Zie binnen een dergelijke maatschappelijke context jezelf maar eens én waardevol te vinden – voor jezelf te gaan staan – én een gezonde en goede relatie te onderhouden. Gelukkig zien we hierin steeds meer veranderen en ontwikkelen de lesbiennes en biseksuele vrouwen van nu een groter zelfbewustzijn.
De mate waarin jij jezelf laat zien in de relatie en de mate waarin jij de relatie waardeert zijn belangrijk en liggen in elkaars verlengde. Maar om jezelf te laten zien moet je kwetsbaar durven zijn, en dit vraagt om volledige acceptatie van jezelf. Dat is een relationele wetmatigheid; schenk aandacht aan jezelf, aan wie je bent en waar je voor staat in het leven. Als je dat kunt, schenk je jezelf liefde en wordt het makkelijker om te geven in je relatie. Je kwetsbaar durven tonen is een belangrijk onderdeel van geven. Veelal vinden we dit lastig omdat het ons een onveilig gevoel kan geven. Maar vaker staan onzekerheden in de weg. Begin je al verbindingen te zien die leiden naar een fijne, gezonde relatie? Als relatietherapeute is mijn ervaring met vrouwenstellen dat ik voornamelijk drie typen relaties voorbij zie komen;
Hoe komt het toch dat relaties tussen tweevrouwen vaak intens en liefdevol zijn, maar op langere termijn tóch niet stand houden. Wat gaat er mis? En welke patronen volgen wij vrouwen daarin? Heeft het te maken met de gevoeligheid van veel vrouwen? Of uitgesproken karakters?
De éénrichtingsverkeer relatie
De ene partner zorgt voor de ander onder het mom van ‘als ik voor jou kan zorgen, voel ik me gelukkig’. En de andere partner laat zich dat wel gevallen. Geen van beiden heeft echter oog voor de aandacht die de relatie vraagt. Het is een ongezonde situatie omdat de verzorgende zichzelf steeds kleiner maakt en weinig of geen aandacht meer heeft voor zichzelf. Ze is volkomen afhankelijk van de mate waarin de andere partner de zorg ontvangt. De basis van de relatie wordt slechts gevormd door de behoeften van één partner; degene die de zorg ontvangt. In dergelijke relaties wordt over het algemeen al snel besloten te gaan samenwonen, waarbij het overigens niet altijd een bewuste keuze is. De een trekt bij de ander in, en voor ze het zich écht bewust zijn, delen zij een leven samen en een huishouden.
De parallele relatie
De ene partner zorgt voor zichzelf en de ander doet hetzelfde. Ook in deze relatie wordt niet voor de relatie zelf gezorgd. In deze relatie staan onafhankelijkheid, kracht en de vaardigheid om voor zichzelf te zorgen, hoog in de lijst van waarden. Over het algemeen hebben deze partners een druk sociaal leven en ze spenderen op elkaar en het gevoel van verbinding is niet groot. Generaliserend kan gesteld worden dat deze stellen vaker apart van elkaar wonen dan samen. En als ze samen-wonen, draaien ze vaker dan andere typen stellen, hun eigen programma. Deze stellen hebben geen hoog oplopende conflicten – emoties spelen minder een rol – en de intimiteit zoeken ze vaker buiten de relatie bijvoorbeeld in het contact met familie, dan dat ze dit bij elkaar vinden.
De versmolten relatie
De partners zorgen voor elkaar maar niet voor de relatie. In een dergelijke relatie zijn de partners zo versmolten met elkaar dat het niet geheel duidelijk meer is waarin de eigenheid en de verschillen zitten. Beslissingen nemen is bijvoorbeeld een probleem aangezien de partners meer gericht zijn in het plezieren van elkaar, dan in het delen van wat ze nodig hebben voor zichzelf. De mate waarin wordt gehouden van de ander is dezelfde mate waarin de partner zichzelf wegcijfert – opoffert – als bewijs van de liefde. De ander heeft absolute prioriteit, veelal ten koste van zelfwaardering en zelfzorg. Deze vrouwen schenken weinig of geen tijd en aandacht aan zichzelf.
Uiteindelijk komen vrouwen in een dergelijke relatie veelal in boosheid en verzet terecht. Jezelf wegcijferen is namelijk iets anders dan geven. Bij wegcijferen wil je er iets voor terug; dezelfde zorg die jij aan die ander geeft. Er wordt als het ware een mentaal lijstje bijgehouden over het geven en nemen. Als dat uit balans is, ontstaat er destructieve boosheid. Mijn ervaring met vrouwen in een versmolten relatie is, dat als het éénmaal scheef zit, vaak veel boosheid aan de oppervlakte komt. Dé uiting van het verzet om nog langer in deze ‘de ander is meer waard dan ikzelf’ relatie te verblijven. Ook deze stellen kiezen er over het algemeen voor om snel samen te wonen. Ditmaal bewust. Het kan soms jaren duren voordat het dysfunctionele patroon waarin ze zitten naar de oppervlakte komt. Maar vroeger of later komt het. Mogelijk een beetje herkenning in alle drie de bovenstaande voorbeelden? Wat er in ieder geval mist in bovenstaande voorbeelden, is balans. Elke relatie bestaat uit twee mensen met unieke behoeften en wensen. En deze vragen erom alle ruimte te krijgen. Zichtbaar te zijn, en door beide partners geaccepteerd te worden. Alleen dán zijn we in staat om op een gezonde manier voor onze relatie te zorgen.
‘Relaties zijn bedoeld om ons te verbinden. Niet om ons gelukkig te maken’
Een gezonde relatie is de uitkomst van twee mensen die van elkaar houden en daarbinnen bewust keuzes maken om emotioneel, fysiek, psychologische en spiritueel in zichzelf te investeren, en deze als input te gebruiken om het een gedeelde ervaring te maken binnen de relatie. Daarmee verdiept ook de relatie zich. Het is een wederkerig proces. Je kunt ook zeggen dat de relatie het fundament is van waaruit je samen de verdieping in jezelf opzoekt. In ieder geval gaat het erom dat je de commitment aangaat met jezelf én met de relatie. Niet met de ander. Alleen dan groei je naar meer eigenheid als vrouw en wordt de relatie een aanvulling op wie jij bent in plaats van een invulling van wie jij niet bent. Vrouwenstellen in het bijzonder worden uitgedaagd in het balanceren tussen persoonlijke voorkeuren en de wijze waarop zij hun samenzijn vormgeven. De uitdaging zit vooral in het stellen van grenzen, door de gevoeligheid die vrouwen hebben ten aanzien van afstand en nabijheid. Of liever gezegd; alleen versus samen. Zodra de ene partner meer haar individuele ruimte gaat opeisen – meer richting het leven dat zij had vóór de relatie – kan dat bij de andere partner een angstige reactie teweeg brengen. De basis voor een ongezonde voortgang van de relatie ligt dan op de loer. Nodig is wederzijds begrip, en daarmee openheid en ruimte voor de wensen en gevoelens, wat er met beiden gebeurt als dit gaande is. Het zou mij niet verbazen als dit mechanisme ten grondslag ligt aan de vele lesbische relaties die uiteindelijk eindigen.
Wil je liefde? Geef liefde!
Terug naar Agaath en Els. Tijdens een individuele sessie met Agaath komt zij er achter dat ze zich grotendeels is gaan voegen naar Els. Ze is zich gaan aanpassen aan haar wensen en behoeften. Daarbij voorbijgaand aan wat zijzelf nodig had. Hoewel ze dacht dat ze hiermee investeerde in hun relatie, was ze in werkelijkheid Els aan het ‘pleasen’. Een zware belasting voor Els; zij ging zich onbewust verantwoordelijk voelen voor het Wel-Zijn van Agaath. Hierdoor ging Els zich terugtrekken waardoor Agaath nog meer uit de kast ging trekken om Els tevreden te stemmen. Een patroon dat uiteindelijk doorbroken wordt als Els de ultieme uitvlucht vindt; verliefd worden op een ander. En het roept vast een verbazing op als ik zeg dat Els, als ze met zichzelf niet een aantal zaken op orde krijgt, in dezelfde patronen terecht komt in haar nieuwe relatie. Wat we ons vaak onvoldoende realiseren is dat we maar op twee zaken invloed hebben; onszelf en de relatie. Als we de focus leggen op onszelf – op onze eigen ontwikkeling en laten zien wie we zijn en daar verantwoordelijkheid voor nemen – geven we onze partner het mooiste cadeau dat we te bieden hebben; onszelf. Relaties zijn bedoeld om ons in verbinding te laten zijn, niet om ons gelukkig te maken. Gezonde relaties zijn de relaties waarin de partners goed voor zichzelf zorgen; ruimte innemen voor hun eigen wensen en behoeften, en daarin hun grenzen bewaken.
‘Je kunt ook zeggen dat de relatie het fundament is van waaruit je samen de verdieping in jezelf opzoekt’
- Zorg ervoor dat je investeert in jezelf. Ken jezelf. Als je weet wie je bent, waar je natuurlijke grenzen liggen en wat jij belangrijk vindt, kun je hiervoor de ruimte innemen die je nodig hebt om je fijn te voelen binnen de relatie. Én dàt draagt weer bij tot meer aangaan met elkaar. In plaats van de oplossing te zoeken buiten de relatie had Els er beter aan gedaan energie te stoppen in het onder ogen komen bij zichzelf wat ze nodig had binnen de relatie met Agaath;
- Accepteer en respecteer de ruimte die jouw partner nodig heeft om zich goed te voelen. Als het bij jou angstige gevoelens oproept – bijvoorbeeld omdat je je afgewezen voelt als de ander tijd spendeert met anderen – praat hier dan over met elkaar. Ook als je dat lastig vindt. Liefde maakt tenslotte moedig;
- Laat jezelf zien. Om een gezonde relatie te onderhouden is het van belang dat je naast jouw wensen, behoeften en dromen ook je kwetsbaarheden, onzekerheden en angsten deelt met je partner. Hierdoor ontwikkelt de ander een ‘liefdesplattegrond’ van wie jij bent en hoe zich dat verhoudt tot onderwerpen binnen jullie relatie. Het verdiept niet alleen de mate van intimiteit maar geeft je partner bovenal een kader van waaruit jij jouw individuele keuzes kunt maken zonder dat dit invloed heeft op de kwaliteitsbeleving van jullie relatie.
Om de liefde te ervaren en daarin te kunnen geven, zijn twee mensen nodig. De relatie, waarbinnen de liefde haar weg vindt, vraagt om aandacht, onderhoud en commitment naar elkaar. Het is van belang dat er balans is tussen de investeringen in de relatie ten opzichte van investeringen die je doet in jezelf. Elke goede relatie begint met een goede relatie met jezelf. Hoe zit dat bij jou?
door Barbara Veldt | aug 8, 2017 | Hulpverlening, Organisatie, Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
De laatste tijd heb ik vaker gesprekken over ‘erbij willen horen’, zowel privé als met clienten. Het is en blijft een fascinerend thema. Erbij horen voorziet in ons collectieve verlangen onderdeel te zijn van iets groters dan wijzelf en tegelijkertijd kan het ons psychologisch welzijn aantasten als we er niet ( meer ) bijhoren.
Toch heb ik zien gebeuren hoezeer mensen zichzelf verliezen in erbij willen horen. Het verlangen om onderdeel te zijn van een groep – en daar identiteit aan te ontlenen – lijkt soms groter dan dichtbij jezelf blijven. Het conformeren aan de groep kan ervoor zorgen dat het individuele welzijn verloren raakt. En zorg je daar wel voor, lig je eruit. Ik zie het zelfs in gezinnen gebeuren; een jongere die wil differentiëren ( mag ik anders denken, voelen ed. ?) van zijn gezin en daardoor, meestal door crisis te forceren, buiten het gezin wordt geplaatst. Het gebeurt.
Perspectief verliezen
We kunnen onszelf verliezen in dat verlangen onderdeel te zijn van. Doordat we zó opgaan in het gevoel ‘ik doe er toe’ ‘ik ben waardevol’ ‘ik word gezien’ ‘ik ben geliefd’ zijn we tegelijkertijd kwetsbaar. Gisteren maakte ik iets mee wat dit in een notendop illustreert. Een wielrenner reed aan de verkeerde kant van de weg. Ik reed op datzelfde fietspad en hij kwam mij tegemoet. Hij zat echter zo in zijn snelheid en focus, dat hij mij begon uit te foeteren dat ik in de weg reed. Zich totaal niet bewust van waar hij zich bevond. Ik was te beduusd om überhaupt te reageren. Maar het is een mooie metafoor wat er kan gebeuren als je opgaat in iets; je verliest perspectief. Je vergeet waar je werkelijk bent en je interne waarden raken verstoord. Ook ontgroeningen om bij een studentenvereniging te mogen, zijn daar een bekend voorbeeld van.
De moraal van het verhaal; zowel ergens bij willen horen als je buitengesloten voelen, kan schaden.
De wij-zij wereld waarin we leven
Zelf vind ik de periferie van het grotere geheel een fijne plek. Ik overzie wat er gebeurt, doe zo nu en dan een stap naar het midden maar houd genoeg ruimte om me weer als toeschouwer op te stellen. Ik hoor nergens en overal bij. Als ik het opschrijf klinkt het bijna alsof ik mijn eigen veiligheid daarmee borg. En misschien is dat wel zo. Het zorgt er in ieder geval voor dat ik niet ‘ingezogen’ wordt. Het geeft helderheid over mezelf en mijn omgeving én ik word niet afhankelijk van goedkeuring noch afkeur. Want dé manier voor groepen om de interne banden strak te houden, is om de wereld in wij-zij onder te verdelen. Met alle negatieve feedback over ‘zij’ die daarbij hoort.
Als je een bewuste observator bent van mensen en de omstandigheden, verbind je je met het goede. Wat daarvoor nodig is, is dat je zowel kunt inzoomen als het grotere geheel blijven zien. Als systeemtherapeut doe ik dit dagelijks. Het is de enige manier om meervoudig partijdig te kunnen zijn. Alle waarheden liggen naast elkaar en mogen gezien en gehoord worden. De ene niet meer of minder waar dan de andere.
Maar ook in mijn privé hecht ik (meestal onbewust) grote waarde aan samenzijn zonder erin op te gaan. Samen en vrij. Vrij en toch samen. Of zoals een engels spreekwoord zegt; ‘be together but not in each other’s pockets’. Het zorgt ervoor dat je én dichtbij je eigen waarden blijft én openstaat voor anders. Het voorziet in een open, accepterende houding, je blijft weg van alle drama én zelfs als alle veilige omstandigheden wankelen, blijf jij overeind.
door Barbara Veldt | aug 4, 2017 | Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
De manier waarop we naar onszelf kijken, hoe we daarover denken en evalueren, bepaalt de mate waarin we tevreden over onszelf zijn. Hoe zit het met jouw eigenwaarde?
Stel het je eens voor. Je staat voor de spiegel en kijkt naar de reflectie van jezelf. Wat zie je dan? Dat je vandaag een slechte haardag hebt? Of juist een ondeugende twinkeling in je ogen? Heb je de focus op de vetrolletjes die zich tonen? Of merk je op dat je kont in die nieuwe spijkerbroek goed uitkomt? Of kan het mogelijk zijn dat je ziet in de spiegel welke veranderingen je hebt doorgemaakt in je ontwikkeling van de afgelopen jaren? Wij vrouwen zullen bij het kijken in de spiegel onze aandacht op hele verschillende aspecten van onszelf leggen. De manier waarop we de blik op onszelf werpen, hoe we over ons zelf denken en onszelf evalueren bepaalt de mate waarin we tevreden over onszelf zijn. Onze eigenwaarde geeft eigenlijk de richting aan hoe we naar onszelf maar ook naar de wereld om ons heen kijken.
Jezelf echt kunnen zien
Danique is 35 jaar en staat voor de spiegel die hangt in mijn praktijkruimte. Ik zie lichte weerstand in haar lichaamstaal als ik haar dit verzoek doe. Schoorvoetend gaat ze ervoor staan en blijft met haar ogen naar de grond staren. Ik vraag haar in de spiegel te kijken, de tijd hiervoor te nemen en daarna op te schijven wat ze ziet. Ze doet netjes wat ik van haar vraag en wat er dan gebeurt, had ik niet kunnen voorzien; ze sjort aan haar blouse, de rits van haar laarsjes trekt ze wat hoger dicht en daarna blijft het stil. Wel richt ze haar blik weer naar beneden. En dan spreekt ze; ‘als ik naar mijzelf kijk, kijk ik alleen maar naar wat ik aan heb. Ik kijk eigenlijk helemaal niet naar mij. Ik zie mezelf niet echt. Helemaal niet eigenlijk’. Het ontbreekt Danique aan een gezond gevoel van eigenwaarde.
Het verschil
De begrippen ‘zelfbeeld’ en ‘eigenwaarde’ wordt wel eens gebruikt als ware deze begrippen synoniem aan elkaar. Niets is minder waar. Zelfbeeld is het concept dat we van onszelf hebben; opgebouwd uit een grote schakering aan beelden en overtuigingen, eigen gemaakt in de loop van ons leven. Eigenwaarde daarentegen is de mate waarin we ons zelfbeeld goed – of afkeuren. Of zoals ik het ook weleens uitleg om het verschil te duiden; eigenwaarde is de mate waarin we aan onszelf geven, compassie met onszelf hebben. Zelfbeeld is de slotsom van hoe we van jongs af aan behandeld zijn door anderen en wat anderen ons vertelden. Het is het antwoord op de vraag hoe jij denkt dat anderen over jou denken. Eigenwaarde is uiteindelijke conclusie die we hierover trekken. Dus ‘niemand moet mij’ of juist ‘ik ben geliefd’ zijn opmerkingen die eigenwaarde weerspiegelen.
Knopen doorhakken
De ingewikkeldheid ervan illustreer ik aan de hand van het volgende voorbeeld. Onna wordt door mij gecoacht op haar gevoeligheid. Ze neemt zoveel hooi op haar vork, dat haar lichaam en haar mentale welzijn continue onder hoogspanning staan. Met alle gevolgen van dien; overspoeld worden door heftige emoties afgewisseld met somberheid. Ze weet dat ze, om weer energie te krijgen en zich fijn te voelen, andere keuzes te maken heeft. Haar relatie wordt gekenmerkt door een partner die veel kritiek op haar heeft, haar werk vraagt teveel van haar en ze heeft nauwelijks nog energie om de dingen te doen waar ze blij van wordt. Ronddraaien in kringetjes noemt ze het zelf. Maar om dergelijke keuzes te maken – knopen door te hakken – is moed voor nodig. En daaraan ontbreekt het haar. Denkt ze. Als we het over haar ouders hebben, zegt ze; ‘mijn ouders hebben mij ongelooflijk goed geleerd hoe ik zekerheid kan verwerven. Wat ze me echter niet meegegeven hebben, is eigenwaarde. Zelfs toen ik ervoor uitkwam dat ik ook op vrouwen val, hadden zij het over zekerheid. Over dat ik het onnodig moeilijk maak voor mezelf en dat de samenleving niet zit te wachten op een vrouw die relaties onderhoudt met mannen én met vrouwen. En hoe zou mijn toekomst er wel niet uitzien?!’.
In relatie met jezelf
De waarde die we geven aan onszelf geeft grotendeels richting aan hoe de denken, handelen en de wereld tot ons laten komen. Het heeft grote invloed op vele vlakken. Ons werk, onze persoonlijke ontwikkeling en ook hoe we in relaties staan, in het bijzonder de relatie met onszelf én die met de intieme ander. Het beïnvloedt dus hoe en in welke mate we naar onszelf kijken als we voor de spiegel staan. De fundering van ons gevoel van eigenwaarde wordt gelegd – ja daar komt ie weer – in onze jeugd. De manier waarop onze ouders en later ook belangrijke anderen, bewust en onbewust met ons omgaan en communiceren – maar ook wat ze voorleven – bepaalt hoe we onszelf evalueren. En wat onze ouders voorleven, is over het algemeen gebaseerd op traditionele waarden. Hoe ze met ons omgaan en welke boodschappen ze ons meegeven, vindt echter de oorsprong in hoe bewust ze zich zijn van de opvoeding, welke stukken onze ouders zelf nog uit te zoeken hebben en wat de wisselwerking is tussen oudertemperament en dat van het kind. Eigenwaarde is een complexe optelsom waarbij het geheel meer is dan de som der delen.
De boodschap die je meekrijgt
Onna is een intelligente vrouw dus zij heeft grotendeels de puzzeldeeltjes wel bij elkaar; haar vader, geboren in de oorlog, is een angstige man die gedurende de opvoeding van haar en haar broer, voornamelijk boodschappen meegeeft die zijn angsten weerspiegelen. ‘dat kun je beter niet doen’ ‘pas je op’ en ‘dat is niets voor jou’ zijn voorbeelden hiervan. Het straalt geen vertrouwen uit, hooguit zorg. In combinatie met de passiviteit die Onna’s vader liet zien, geen krachtige bron om als jong kind eigenwaarde uit te putten. Haar moeder daarentegen lijkt een krachtige vrouw; werkend, zorgt goed voor de kinderen maar Onna beschrijft haar tegelijkertijd als een wat ‘koude’ vrouw. Zelf zegt ze hierover; ‘achteraf zie ik mijn moeder als een vrouw die gericht was op haar eigen behoeften. En als daaraan door mijn vader of door ons als kinderen niet voldaan werd, kon ze zich dagenlang hullen in stilzwijgen’. Kort door de bocht gesproken zouden we kunnen veronderstellen dat Onna’s moeder dit gedrag inzette om uiteindelijk te krijgen wat ze nodig had. Manipulatie. En met succes want zowel de vader als Onna en haar broer liepen op eieren als het ging om hun moeder. Stel je maar eens voor welke boodschap je daar als kind uithaalt?!
Wie jij bent wordt wel duidelijk als je in de spiegel van je eigen hart kijkt. Vrije vertaling naar: C. Jung
Leven vanuit je kracht
Eigenwaarde. Een belangrijk fundament maar zonder enige vanzelfsprekendheid. Mensen met lage zelfwaarde hebben de neiging zichzelf te bekritiseren, zijn streng en oordelend naar zichzelf. Maar ook naar anderen. Het tegenovergestelde is dat mensen met genoeg eigenwaarde vergevingsgezind zijn naar zichzelf, eerlijk en verantwoordelijk zijn en milder zijn ten aanzien van fouten die ze maken. Een gezonde dosis eigenwaarde maakt ons niet egoïstisch of narcistisch. Het zorgt er niet voor dat we misbruik maken van anderen of anderen gebruiken ter ere en glorie van onszelf. In tegendeel. Jezelf waardevol achten betekent juist dat je goed voor jezelf zorgt, je grenzen bewaakt en vanuit je eigen kracht leeft. Gezonde dosis eigenwaarde betekent ook dat je je bewust bent van je eigen emoties, daarin de juiste balans houdt en serieus en speels gelijke tred houdt.
Dat de balans bij Onna zoek is, is duidelijk. Haar hoog gevoeligheid, perfectionisme, haar geschiedenis, de keuze van haar relatie én het niet volledig geaccepteerd voelen van haar lesbisch zijn, maakt dat ze zichzelf gevangen houdt in negativiteit. Met als gevolg dagen die gekenmerkt worden door somberheid en het niet meer zien zitten. De bron van haar slecht voelen, is wel haar lage eigenwaarde. Ze is gaan geloven dat ze niet goed genoeg is, dat ze het leven eigenlijk niet aankan. Én dat ze het niet waard is om van te houden. Vergis je niet. Vanaf de buitenkant oogt Onna als een succesvolle carrièrevrouw die haar leven goed op orde heeft.
Ergens bij horen
Wat is een mogelijke relatie tussen eigenwaarde en homosexualiteit? Er is hier wel wat onderzoek naar gedaan. Zo blijkt bijvoorbeeld dat een belangrijke ingredient van eigenwaarde is dat je het gevoel hebt ergens bij te horen. Of het nu je gezin is, een vriendengroep of het team waar je deel uit maakt, we willen onderdeel van iets uitmaken. Het blijkt dan ook dat de eigenwaarde van minderheidsgroepen in de samenleving lager is. En hetzelfde geldt voor vrouwen ten opzichte van mannen. We zijn zogezegd, dubbel belast. En dan heb ik het er nog niet over wanneer we vrouw zijn, lesbisch én gekleurd.
Als ik terugga naar Danique, de vrouw die voor de spiegel stond, is dit haar waarheid geworden. Danique; ‘ik ben vrouw, biseksueel en ook nog eens zwart’. Ze oogt trots en energiek. Haar culturele achtergrond en haar hyperactiviteit zijn hier debet aan. Achter het masker schuilt een onzekere vrouw die niet weet wat ze met zichzelf aan moet. Het voor de spiegel staan en zichzelf horen stamelen, doen haar de das om. Ze wil zich net zo krachtig voelen als dat ze oogt. Danique wil zichzelf kunnen waarderen, haar biseksualiteit omarmen en een leven leiden waarin haar gevoel niet geaccepteerd te worden, niet langer de boventoon voert. Ze wil meer controle over haar emoties en ook afrekenen met de boosheid die ze ervaart jegens haar ouders; met haar moeder is het contact moeizaam. Haar vader ziet ze al een aantal jaren niet meer.
‘Eigenwaarde. Een belangrijk fundament zonder enige vanzelfsprekendheid’
Sterke drive
Ik zie in vrouwenland veel sterke vrouwen. Vrouwen die op de barricade staan als het gaat om homo-emancipatie. Vrouwen die een onvermoeibare drive lijken te hebben als het gaat om uiting geven aan hun lesbische of biseksuele identiteit. Terecht. We hebben als lesbische, biseksuele of transgender vrouw nu eenmaal meer hobbels te nemen in onze ontwikkeling. Een ontwikkelingscontext die gedomineerd wordt door hetero denken. Het heeft invloed op onze eigenwaarde. Als ik kijk naar de nieuwe generatie lesbische en biseksuele vrouwen lijken zij zich al veel vrijer en comfortabel te voelen in hun seksuele identiteit. Waarschijnlijk mede dankzij de vrouwen die hen vooraf zijn gegaan.
De vrouwen die ik zie lijden onder een laag gevoel van eigenwaarde, vragen zich allemaal hetzelfde af; kom ik er nog wel vanaf? Of liever gezegd; is het wel mogelijk om een gezond gevoel van eigenwaarde te verkrijgen? Mijn volmondige antwoord is JA.
We zijn niet onze geschiedenis, de stem van onze ouders. Onze seksuele voorkeur, onze huidskleur of onze maatschappelijke status. We zijn slechts wat we denken. En ons denken is geen absolute waarheid.
Met Danique ging ik geleidelijk aan werken voor de spiegel. Samen met haar kijken naar wie ze nou werkelijk was. Ik hielp haar attent maken op hele genuanceerde uitdrukkingen in haar gezicht die haar emoties weerspiegelden. Heel langzaam ging ze letterlijke en figuurlijk meer in haar eigen ogen kijken. Ontdekte ze aspecten in zichzelf die ze niet eerder had opgemerkt. Waardevolle karakteristieken, zoals haar zachte oogopslag. Met Onna ging ik het proces in waarin ze begon te accepteren dat haar reizende bestaan teveel vergde van haar gevoeligheid. Ging ze verwachtingen ten aanzien van haarzelf bijstellen, werden nieuwe waarheden geïntroduceerd en onderzocht. En Onna had de moed om zichzelf hardop vragen te stellen over haar tamelijk destructieve relatie. Het zijn allemaal stappen richting een meer gezonde waardering van wie zij zijn.
De sleutel naar een volwaardig en vervullend leven met jezelf ligt wel in de mate waarin je jezelf waardevol acht. Het bepaalt de mate waarin je jezelf en de wereld om je heen vertrouwt. En vertrouwen geeft richting aan je leven. In dit kader is wat mij betreft een succesvol leven een leven waarin je vanuit vertrouwen en waardering voor wie je bent, in het leven staat. Een gezond gevoel voor eigenwaarde zorgt ervoor dat je realistische doelen nastreeft, dat je kunt reflecteren op jezelf vanuit eerlijkheid en oprechtheid en kunnen zeggen; dat had ik toch beter anders kunnen aanpakken. De weg naar een gezond gevoel van eigenwaarde is kunnen geloven dat het voor jou is weggelegd.
‘Vertrouwen geeft richting aan je leven’
ILLUSTRATIES: Sophie Oudman
door Barbara Veldt | jul 30, 2017 | Gezin en Relatie, Persoonlijke ontwikkeling, Psychologie
Het stoppen van de destructieve kracht van het oordeel begint bij bewustwording.
Graag zou ik schrijven over hoe vanzelf het gaat in relaties. Over hoe partners elkaar haarfijn aanvoelen en zo veel rekening met elkaar houden, dat we elkaar niet hoeven te kwetsen. Ik zou willen vertellen dat partners gaan voor de romantische liefde. Dat beeld over perfect, liefdevol en begrijpend naar elkaar. Helaas! In relatie zijn tot onze geliefde is een mooi gedeelte van ons leven en gecompliceerd tegelijkertijd.
Identificatie
Als we jong zijn leren we lezen en schrijven en krijgen we bovenal mee hoe de wereld in elkaar zit en wat er van ons wordt verwacht; de lessen over hoe het hoort. We zijn ons in de loop van de tijd gaan identificeren met het beeld dat we van onszelf hebben en hoe we ons leven horen te leiden. We hebben geleerd te geloven dat datgene wat we geleerd hebben over onszelf, is wie we zijn. En juist dat beeld over onszelf en het leven, geeft spanning in elke relatie. Jawel, in elke relatie. Alleen de mate waarin die spanning zich toont en vorm krijgt, zal per liefdesrelatie verschillen.Nadat de eerste gloed van het samen zijn wat afneemt, krijgen de partners vaste voeten aan de grond van hun relatie. Dit is de eerste gevaarlijke etappe! Wanneer de illusies, als onderdeel van de verliefdheid wegvallen, wordt de ware aard van de ander zichtbaar. In de verliefdheidsfase zag je alleen wat je wilde zien en nu zie je de realiteit: de ander is anders dan jij! Dat is het moment waarop EGO toeslaat.
Ego
Nadat de eerste gloed van het samen zijn wat afneemt, krijgen de partners vaste voet in hun relatie. Dit is de eerste gevaarlijke etappe! Wanneer de illusies als onderdeel van de verliefdheid wegvallen, wordt de ware aard van de ander zichtbaar. In de verliefdheidsfase zag je alleen wat je wilde zien en nu zie je de realiteit: de ander is anders dan jij! Dat is het moment waarop Ego toeslaat.
Kenmerkend voor Ego is dat zij altijd gelijk heeft. Ze kijkt vanuit het oordeel waarmee ze aangeeft dat verschillen niet okay zijn. Als jij vindt dat je altijd het voortouw moet nemen en daarmee concludeert dat je geliefde passief is, oordeel je over haar. Eigenlijk zegt jouw Ego ‘ik heb gelijk als ik zeg dat jij passief bent’. Zij zal er alles aan doen dit gelijk bevestigd te krijgen. Het anders zijn van je geliefde is niet het probleem. Jouw Ego die het belang van hoe het hoort benadrukt, is het probleem. Het Ego is zo geconditioneerd dat het verschillen tot nul wil reduceren. En hoe doet Ego dat? Juist door te oordelen over het verschil. Herken je dit? Wat je leuk en aantrekkelijk vond in de ander, wordt nu overschaduwd door datgene waar je van baalt. Je ziet steeds vaker datgene wat je niet leuk vindt aan haar, wat je liever anders zou willen zien. Ego zit op haar troon.
In relatiegesprekken is Ego een vaste en dominant aanwezige gespreksgenoot. Zo ook in de gesprekken met Ingrid en Jarno. Zij konden zich alleen nog maar uiten in verwijten naar elkaar. De mate van onveiligheid voorbij in hun relatie was inmiddels zo groot, dat ze dit patroon niet zelf konden doorbreken. Hun relatie die anderhalf jaar daarvoor uit liefde was begonnen, raakte verstikt in de macht om het gelijk; over wie beter wist hoe het hoorde in de relatie.
Het EGO is goed in het creëren van beelden over elkaar.
Trotse heerser
In een liefdesrelatie gaan de meeste meningsverschillen over geconditioneerde aspecten van jouzelf. Jij vindt dat zaken op een bepaalde manier moeten gebeuren, jouw geliefde denkt daar anders over. Jij vindt dat de ander zich maar moet schikken naar wat jij belangrijk vindt, de ander wil dat niet want tenslotte ga je niet iets doen voor degene die zo oordelend is. EGO is een trotse heerser en neemt geen enkele verantwoordelijkheid.
Ik hoor wel eens terug in gesprekken dat het de taak van de geliefde is om de ander te wijzen op tekortkomingen. Onder het mom van een spiegel voorhouden. Een spiegel voorhouden gaat echter over iemand in de waarde laten, respectvol en helpend zijn. Oordelen gaat over je eigen waarheid boven het welzijn van de ander stellen. Het zijn twee hele verschillende begrippen. Oordelen is het instrument van EGO, een spiegel voorhouden is het instrument van de liefde’.
Ik hoor wel eens terug in gesprekken dat het de taak van de geliefde is om de ander te wijzen op tekortkomingen. Onder het mom van een spiegel voorhouden. Een spiegel voorhouden gaat echter over iemand in de waarde laten, respectvol en helpend zijn. Oordelen gaat over je eigen waarheid boven het welzijn van de ander stellen. Het zijn twee hele verschillende begrippen. Oordelen is het instrument van EGO, een spiegel voorhouden is het instrument van de liefde.
Oordeel: ‘je denkt er nooit aan om uit jezelf de troep op te ruimen’ dat verwijst naar een gebrek in iemands karakter. Een spiegel voorhouden ‘schat denk je eraan dat je je spullen nog opruimt’ geeft veel meer ruimte voor de ander om te zijn wie die is, en dat is niet perse degene die de ander denkt dat zij is.
Gevarenzone: zinnen die helpend lijken maar eigenlijk een oordeel zijn die bedekt worden: ‘Schat, zou je niet wat minder gaan drinken’ of ‘ waarom liggen je kleren nog op het bed’ of ‘ heb je er wel eens aan gedacht om een coach in te schakelen?’ Vul zelf maar in welk oordeel daarin doorklinkt.
Invloed
De vraag is natuurlijk of gedaan krijgen wat jij vindt dat moet gebeuren belangrijker is dan de liefde de ruimte geven die het verdient. Iedereen die deze vraag voorgelegd krijgt, geeft daarop resoluut antwoord; NEE natuurlijk niet. En toch blijkt ons ego, onze geconditioneerde zelf in het dagelijks relationele leven veel invloed uit te oefenen.
De aanwezigheid van EGO wil niet zeggen dat er gebrek aan liefde is. Het zegt simpelweg dat je ideeën over hoe de liefde eruit moet zien en de verwachtingen die daarbij horen, belangrijker zijn voor je doen en laten dan het ‘gewoon’ laten zijn van de liefde. Wat voor mysterieus fenomeen dat ook moge zijn.
Als EGO van haar relationele troon is gevallen, komt er ruimte voor acceptatie, enthousiasme, humor, gelijkheid en gelijkwaardigheid. Dan hoef je niet tegen anderen te zeuren over de tekortkomingen van je geliefde maar praat je enthousiast, energiek en met respect over haar. Je hoeft dan niet te klagen over dat ze te weinig zegt dat ze van je houd. Want in de Liefde is dat in alles voelbaar en hoeft dat niet perse met woorden bekrachtigd te worden.
EGO is een trotse heerser en neemt geen enkele verantwoordelijkheid
Bewust
Het stoppen van de destructieve kracht van het oordeel begint dus met het je bewust zijn van je oordelen over je geliefde. Als je je het bewust bent, kun je ervoor kiezen om je oordeel niet uit te spreken maar het in plaats daarvan, te onderzoeken. Wat zegt het over jou? Als het huis niet opgeruimd is zoals jij dat wenst, word je dan onrustig? Als je geliefde minder waarde hecht aan openlijke liefkozing en zich daar niet aan conformeert, neemt jouw onzekerheid dan toe? Jouw oordeel vertelt jou iets over jou. En als je daar open voor staat, komt er ruimte vrij om lief te hebben. Om je geliefde te zien voor wie ze is, niet voor wie jij wil dat zij is. Niets opent iemands hart meer dan iemand met een open hart tegemoet treden.
Waaraan herken je EGO nog meer? Aan de mate waarop jij of je geliefde gelooft dat eerlijkheid het langst duurt. De eerlijkheid waarmee EGO opereert is over het algemeen vooral kwetsend en schadelijk. Het is namelijk uit op gelijk, de ander kleiner laten voelen en in deze hoedanigheid heeft eerlijkheid helemaal niets met liefde te maken. Dus als je gelooft dat je eerlijk bent door te zeggen dat je geliefde nu echt eens wat aan haar gewicht moet gaan doen, geloof je vooral in je eigen ideeën over eerlijkheid. EGO. Als je merkt dat je geliefde moeite heeft met haar gewicht, daar iets over zegt, dan is het jouw Liefde voor haar die maakt dat je haar steunt, dat je vraagt of je haar daarbij kunt helpen. Dat is het verschil.
Als EGO van haar relationele troon is gevallen, komt er ruimte voor acceptatie, enthousiasme, gelijkheid en gelijkwaardigheid.
Eerlijkheid uit Liefde zorgt ervoor dat je alleen maar eerlijk bent als deze niet kwetst, kleineert of de intentie heeft de ander te veranderen‘
Acceptatie
Om de Liefde te laten zijn, is het werken aan je relatie. Wat is de sleutel in de beweging van EGO naar een liefdevolle relatie? Het besef dat je kunt kiezen om Liefdevol te zijn. Je kunt ervoor kiezen niet meer te luisteren naar de gedachten die je vertellen over hoe je relatie eruit hoort te zien. Dus als jij morgen op vakantie wil maar je geliefde wil pas volgende maand, dan is dat wat het is en ga jij op vakantie en je vriendin blijft thuis. En de liefde vertelt jullie dat ……..
In het geval van Ingrid en Jarno werd snel duidelijk dat hun relatie zo vergiftigd was door EGO, dat de relatie op sterven na dood was. Zij gingen uit elkaar met wel een hele duidelijke les voor de toekomst: wil de liefde kunnen floreren, zorg dan dat zowel het oordeel als de kwetsende eerlijkheid plaatsmaakt voor zelfonderzoek. Van daaruit ontstaat acceptatie voor de verschillen en trots maakt plaats voor kwetsbaar kunnen zijn.
ZELFONDERZOEK
- Maak eens een lijst van alle voorkeuren die je hebt ten aanzien van een partner.
- Ga de lijst zorgvuldig na en bepaal voor jezelf welke voorkeuren voorkomen uit een ego-behoefte en welke voorkeuren voortkomen uit Liefde. Kun je ze onderscheiden en zo ja, waarin verschillen de voorkeuren volgens jou?
Recente reacties